Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest schorzeniem nieuleczalnym, o poważnym rokowaniu w wyniku częstych zaostrzeń i powikłań. W 2018 r. National Institute for Health and Care Excellence opublikował uzupełnioną wersję wytycznych dotyczących postępowania w tej chorobie. Jest ona skierowana nie tylko do lekarzy i innych pracowników ochrony zdrowia, lecz także do pacjentów i ich opiekunów.

Wprowadzenie

National Institute for Health and Care Excellence (NICE) jest brytyjską instytucją przygotowującą wytyczne.¹ Powołano ją w 1999 r. w celu opracowywania opartych na dowodach zaleceń i porad dla pracowników ochrony zdrowia i opieki socjalnej. Zalecenia dotyczą szerokich zagadnień medycznych, nowych technologii, metod diagnostyki i procedur interwencyjnych.

W grudniu 2018 r. przejrzano i uzupełniono wytyczne postępowania w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) u dorosłych, po 16 r.ż. w zakresie zmian w: badaniu radiologicznym, rokowaniu, terapiach inhalacyjnych, profilaktycznej antybiotykoterapii, tlenoterapii, postępowaniu w nadciśnieniu płucnym i sercu płucnym, zabiegach chirurgicznych (zmniejszaniu objętości płuc), samodzielnym postępowaniu w zaostrzeniach. W wielu punktach poprawiono poprzednie wytyczne z 2004 i 2010 r. Opracowanie jest przeznaczone dla pracowników ochrony zdrowia, pracowników administracji oraz chorych, ich rodzin i opiekunów. Celem opracowania jest pomoc chorym na POChP w uzyskaniu wcześniejszego rozpoznania. Jest to istotna droga do poprawy skuteczności leczenia, jeśli chodzi o opanowanie objawów klinicznych, polepszenie jakości życia i utrzymanie jak najdłużej dobrego stanu zdrowia.²

Struktura dokumentu jest przejrzysta, obejmuje kolejno typowe zagadnienia – od rozpoznawania po szczegóły leczenia POChP ze wskazaniem, które punkty zostały zmodyfikowane. Dokument jest obszerny, ale napisany w sposób zwięzły, w punktach, łatwy do zrozumienia. Warto zaznaczyć, że oprócz tego, że stosowane terminy są wyjaśniane, to zawarte są liczne odnośniki, rozszerzone w innych rozdziałach i wytycznych NICE oraz dostępnej literaturze. W dokumencie zaznaczono, że przedstawione wytyczne nie są ścisłymi rekomendacjami, lecz powinny być brane pod uwagę w opiece nad chorymi z uwzględnieniem indywidualnego dostosowania do danego pacjenta, jak również w odniesieniu do sytuacji w danym kraju. Polskie rekomendacje opublikowane w 2014 r.³ są w głównych punktach zgodne z opracowaniem NICE, aczkolwiek w istocie są to różne dokumenty, podobnie jak Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD).⁴ Poniżej przedstawione streszczenie uaktualnionych wytycznych NICE z zaznaczeniem nowego podejścia do dotychczas obowiązujących schematów nie stanowi zasad postępowania w POChP, ale raczej ramy, w których powinien się świadomie poruszać chory i prowadzący go lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.