Szanowni Państwo!

prof. dr hab. n. med. Dariusz Moczulski

Podczas ostatniego kongresu Akademii po Dyplomie podeszła do mnie pani doktor i poskarżyła się, że została ukarana znaczną karą pieniężną przez NFZ za niezasadne wystawienie recepty na lek refundowany. Chodziło o jeden z leków wziewnych. Najprawdopodobniej powodem nałożenia kary było „wypisanie recepty nieuzasadnionej udokumentowanymi względami medycznymi”, czyli brak w dokumentacji medycznej dowodu na rozpoznanie choroby. Dowód taki możemy uzyskać na dwa sposoby: otrzymać od innego lekarza pisemne zaświadczenie o rozpoznaniu danej choroby lub samodzielnie ją rozpoznać, zlecając odpowiednie badania i dokumentując ich wyniki.

Pod koniec tego samego kongresu podczas plenarnej dyskusji jedna z osób zadała mi pytanie, jak długo lekarz POZ, który sam rozpoznał cukrzycę typu 2, może przepisywać metforminę. Na początku nie zrozumiałem zawartego w tym pytaniu głębszego problemu i odpowiedziałem, że do końca życia pacjenta. Pytanie to zostało jednak powtórzone: jak długo lekarz w POZ może przepisywać metforminę bez odesłania chorego do diabetologa? Oczywiście najlepiej byłoby odesłać każdego pacjenta z każdą chorobą do innego specjalisty. Jest to jednak postępowanie irracjonalne. Powoduje ono brak koordynacji opieki nad chorym oraz znaczny wzrost kosztów systemu opieki medycznej. Każdy kraj na świecie broni się przed takim rozwiązaniem, może z wyjątkiem jednego bliskiego mi kraju nad Wisłą.

Na cukrzycę typu 2 choruje około 8% dorosłej populacji Polski. Uważam, że przy tak częstej chorobie jej wczesne rozpoznanie i leczenie, przynajmniej przez pierwsze lata, powinno spoczywać na barkach lekarza POZ. Ponieważ cukrzyca typu 2 zwykle nie wywołuje objawów przez pierwszych 5-10 lat od wystąpienia, jej rozpoznanie powinno opierać się na badaniach przesiewowych, co również powinno być zadaniem lekarza POZ. Do rozpoznania cukrzycy typu 2 wystarczy dwukrotne oznaczenie na czczo glikemii w osoczu krwi żylnej, które wynosi ≥126 mg/dl. Jeżeli udokumentujemy te dwa nieprawidłowe wyniki, to nikt nie powinien nam zarzucić, że wypisaliśmy receptę na lek refundowany – metforminę – bez uzasadnienia. Przy obecnie dość surowym systemie kar istnieje jednak obawa, że kontroler z NFZ może dopatrzyć się nieprawidłowości w rozpoznaniu choroby i zleci nałożenie kary za nieuzasadnione wypisanie leku refundowanego. Strach przed karą powoduje, że lekarz POZ woli skierować chorego ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu 2 jak najszybciej do diabetologa, aby to on potwierdził rozpoznanie i rozpoczął leczenie metforminą. Działanie takie niepotrzebnie zwiększa koszty całego systemu opieki zdrowotnej, a przecież NFZ powinien być strażnikiem powierzonych mu zasobów pieniężnych.

Tematem obecnego numeru „Medycyny po Dyplomie” jest diagnostyka niedokrwistości mikrocytowej. Zapoznanie się z tym artykułem pomoże Państwu w radzeniu sobie z przypadkami tej nie tak rzadkiej choroby.