Wytyczne w praktyce
Wytyczne NICE: leczenie przeciwbakteryjne w ostrym zapaleniu stercza
dr n. med. Ewa Magdalena Koźmińska
- Ostre zapalenie stercza wywołuje zakażenie bakteryjne gruczołu, najczęściej Escherichia coli, ale też takimi szczepami, jak: Proteus, Klebsiella i Pseudomonas
- W antybiotykoterapii główną rolę odgrywają fluorochinolony: cyprofloksacyna, ofloksacyna i lewofloksacyna
National Institute for Health and Care Excellence (NICE) jest instytucją pozarządową, współpracującą z brytyjskim Ministerstwem Zdrowia. Celem jej działania jest opracowywanie standardów postępowania wobec osób dotkniętych różnymi schorzeniami. Autorzy opierają się na dowodach naukowych i uwzględniają najnowsze osiągnięcia technologiczne. Przedstawiane zalecenia służą lekarzom w ich codziennej praktyce klinicznej, a także ułatwiają im porozumienie z chorymi.
Wytyczne NICE
W październiku 2018 r. autorzy NICE opublikowali zasady leczenia przeciwbakteryjnego chorych na ostre zapalenie gruczołu krokowego1. Podkreślają, że opracowali je głównie na podstawie wyników badań obserwacyjnych oraz piśmiennictwa omawiającego farmakokinetykę antybiotyków i przyczyny oporności bakterii na ich działanie, brakuje bowiem randomizowanych badań z grupą kontrolną (RCTs – randomized controlled trials) i systematycznych badań przeglądowych oceniających wyniki leczenia antybiotykami tej grupy chorych.
Ogólne zasady postępowania
Ostre zapalenie stercza (OZS) jest wywołane zakażeniem bakteryjnym gruczołu, najczęściej pałeczką okrężnicy (Escherichia coli), ale również innymi drobnoustrojami Gram(–), takimi jak szczepy Proteus, Klebsiella i Pseudomonas. Drobnoustroje te mogą przenikać do stercza z dróg moczowych, a także w następstwie zabiegów leczniczych lub diagnostycznych, np. biopsji gruczołu lub cewnikowania pęcherza moczowego.
Chorzy na OZS wymagają niezwłocznego rozpoczęcia antybiotykoterapii, by zapobiec wystąpieniu powikłań, takich jak:
- nagłe zatrzymanie moczu w następstwie obrzęku gruczołu
- ropień stercza
- sepsa
- zapalenie najądrza
- odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Wdrożenie antybiotyku jest też konieczne, by przeciwdziałać rozwojowi przewlekłego zapalenia gruczołu. Wybór antybiotyku i droga jego podania, jak również wskazania do hospitalizacji zależą od stanu ogólnego chorego oraz jego odpowiedzi na leczenie, które należy prowadzić i modyfikować zgodnie z wynikami badań bakteriologicznych moczu i oceny wrażliwości bakterii na leki. Konieczna jest zatem okresowa ocena skuteczności podjętego postępowania.
Wybór antybiotyku
Zalecane przez NICE zasady leczenia antybiotykami przedstawiono w tabeli 1. W antybiotykoterapii główną rolę odgrywają fluorochinolony: cyprofloksacyna i ofloksacyna, ale także lewofloksacyna. Dobrze przenikają one do tkanki zmienionego zapalnie g...