BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Alergologia
Alergiczny nieżyt nosa
prof. dr hab. n. med. Jerzy Liebhart
- W terapii alergicznego nieżytu nosa najskuteczniejsze są glikokortykosteroidy (w postaci donosowej rekomendowane u dzieci i dorosłych)
- Zgodnie z raportem ARIA 2010 spośród leków przeciwhistaminowych najlepiej stosować bilastynę, desloratadynę i feksofenadynę
- Immunoterapia alergenowa może pomóc w złagodzeniu objawów, wpłynąć na redukcję zapotrzebowania na leki objawowe, zmniejszyć ryzyko uczulenia na nowe alergeny i rozwoju astmy
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest klinicznie zdefiniowany jako objawowa patologia nosa wywołana przez IgE-zależną reakcję zapalną po ekspozycji na alergen1. Mimo że charakteryzuje się względnie łagodnym przebiegiem i nie powoduje zagrożenia życia, ANN może istotnie upośledzać wielu pacjentom jakość życia i ograniczać funkcje poznawcze, a ze względu na bardzo duże rozpowszechnienie generuje znaczące bezpośrednie i pośrednie koszty społeczne. Strategia leczenia ANN obejmuje: unikanie (jeżeli to możliwe) ekspozycji na alergeny, farmakoterapię, immunoterapię, leczenie chirurgiczne oraz edukację chorych.
Klasyfikacja
Do 2001 r. podstawą klasyfikacji alergicznego nieżytu nosa był okres występowania objawów. Obowiązywał wtedy podział na sezonowy i całoroczny ANN, a wywołujące go alergeny analogicznie zaliczano do kategorii sezonowych lub całorocznych. Od kilkunastu lat zgodnie z rekomendacjami Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA)1 alergiczny nieżyt nosa dzieli się na okresowy i przewlekły (tab. 1) oraz łagodny i umiarkowany lub ciężki (tab. 2).
Jednocześnie w kolejnych korektach (revisions) do ostatniego pełnego raportu ARIA z 2008 r.2 opublikowanych w latach 2010 i 20163,4 oraz w rekomendacjach dotyczących leczenia ANN przedstawionych w 2017 r. przez American Academy of Allergy, Asthma and Immunology (AAAAI) i American College of Allergy, Asthma and Immunology (ACAAI)5 nadal wykorzystywany jest podział na sezonowy i całoroczny alergiczny nieżyt nosa.
Epidemiologia
Częstość występowania alergicznego nieżytu nosa według oszacowań dokonanych metodą ankietową mieści się w przedziale 2-25% u dzieci i od 1% do ponad 40% u dorosłych. Najczęściej odnotowywany przedział wartości to 10-30%1,4,6. Ocenia się, że w skali całego globu na ANN cierpi co najmniej 400 mln osób. Częściej chorują mieszkańcy miast niż wsi. Obserwowane w ciągu ostatnich 30 lat wskaźniki chorobowości wykazują tendencję wzrostową, przede wszystkim w tych krajach, w których wyjściowo były niskie. W badaniu Polish Multicentre Study of Epidemiology of Allergic Diseases (PMSEAD) przeprowadzonym w latach 1997-98 częstość występowania ANN u dorosłych w wieku >16 lat oszacowano na 11,5%7, podczas gdy w przeprowadzonym 10 lat później badaniu Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP) w grupie wiekowej 20-44 lata stwierdzono występowanie ANN na poziomie 22% w rejonach miejskich i 20% w rejonach wiejskich8. Porównywalność wyników tych dwu badań jest jednak ograniczona ze względu na różnice w zastosowanej metodologii.
