Chorzy zgłaszający się na ostry dyżur z powodu zaburzeń występujących w przebiegu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego (BPH – benign prostatic hyperplasia) stosunkowo rzadko wymagają przyjęcia do szpitala w trybie pilnym. Najczęstszą przyczyną pojawienia się ich na dyżurze jest zatrzymanie moczu, a wówczas wystarczy odbarczenie pęcherza moczowego za pomocą cewnika. Wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego jest czynnością, którą powinien umieć wykonać każdy lekarz. Jeśli zatem w szpitalu nie ma oddziału urologicznego, nie trzeba kierować chorego na ostry dyżur urologiczny, lecz po opróżnieniu pęcherza zalecić mu zgłoszenie się do poradni urologicznej. Zazwyczaj wykorzystuje się cewnik Foleya nr 16 lub 18 Charr, a balonik wypełnia 10 ml jałowego płynu.

Są jednak sytuacje, gdy pilna interwencja urologa staje się konieczna. Należą do nich:

• zatrzymanie moczu ze znacznym zastojem w górnych drogach moczowych i niewydolnością nerek

• obfite krwawienie z gruczołu krokowego/dolnych dróg moczowych

• zwężenie cewki moczowej uniemożliwiające wprowadzenie cewnika do pęcherza u chorego z zatrzymaniem moczu

• znaczne zaburzenia mikcji lub zatrzymanie moczu z towarzyszącą gorączką

• powikłania operacji przeprowadzonej z powodu BPH.

Opis przypadku

Mężczyzna, 72 lata, zgłosił się do poradni urologicznej, w której pracuję, po trzech dniach od wizyty na SOR-ze, gdzie pojawił się z powodu zatrzymania moczu. Od kilku lat miał dolegliwości dyzuryczne, głównie częstomocz i osłabienie strumienia moczu, mimo to nie leczył się u urologa. Ostatnio dyzuria znacznie się nasiliła, a od kilku tygodni chory korzystał z pieluchomajtek z powodu bezwiednego wyciekania moczu z cewki moczowej. Podczas wykonanego na dyżurze badania USG narządów jamy brzusznej stwierdzono przepełnienie pęcherza moczowego, który sięgał poziomu pępka, a także obustronne poszerzenie górnych dróg moczowych i duży gruczoł krokowy. Do pęcherza wprowadzono cewnik Foleya, po czym odesłano chorego do domu z zaleceniem zgłoszenia się do poradni urologicznej.

W dniu przyjęcia w poradni chory był w stanie ogólnym średnim, spowolniały, nieco splątany. Z informacji uzyskanych od towarzyszących mu członków rodziny wynikało, że takie pogorszenie nastąpiło w ciągu ostatniego tygodnia. Objętość moczu wydalane...