Wytyczne w praktyce

Zaostrzenia rozstrzeni oskrzeli niezwiązane z mukowiscydozą Wytyczne NICE 2018

dr n. med. Paweł Kuca

Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie

Adres do korespondencji: dr n. med. Paweł Kuca ,Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, ul. Płocka 26, 01-138 Warszawa

  • Najważniejszym elementem postępowania jest szybkie podanie antybiotyku drogą doustną. Jego wybór powinien uwzględniać ryzyko działań niepożądanych i antybiotykooporności oraz zależy od dostępności badań bakteriologicznych plwociny i antybiogramu
  • Nieskuteczność antybiotykoterapii, pogarszanie się stanu chorego lub wystąpienie objawów niewydolności krążeniowo-oddechowej albo sepsy stanowi pilne wskazanie do hospitalizacji i antybiotykoterapii dożylnej
  • Profilaktyczne podawanie antybiotyków w celu redukcji częstości zaostrzeń choroby nie jest rekomendowane

W grudniu 2018 r. zostały opublikowane wytyczne National Institute for Health and Care Excellence (NICE) dotyczące zasad stosowania antybiotyków u chorych z zaostrzeniami infekcyjnymi w przebiegu rozstrzeni oskrzeli, które nie są uwarunkowane mukowiscydozą. Adresatami dokumentu są pracownicy ochrony zdrowia, pacjenci, chorzy na rozstrzenie oskrzeli, ich rodziny i opiekunowie. Dokument w prosty sposób opisuje strategię dotyczącą leczenia przeciwdrobnoustrojowego w warunkach pozaszpitalnych, której celem jest optymalizacja stosowania antybiotyków i zmniejszenie zjawiska antybiotykooporności bakterii.

Wytyczne NICE zostały wydane w postaci trzech grup rekomendacji:

  • w pierwszej przedstawiono ogólne zasady leczenia przeciwbakteryjnego z uwzględnieniem wskazań do podania antybiotyku, sytuacji wymagających ponownej oceny klinicznej skuteczności postępowania oraz konsultacji specjalistycznej i leczenia szpitalnego
  • w drugiej wskazano zasady wyboru konkretnego antybiotyku
  • w trzeciej zebrano ograniczone wskazania i zasady profilaktycznej antybiotykoterapii w zaostrzeniach infekcyjnych rozstrzeni oskrzeli.


Wytyczne NICE mogą mieć dużą wartość dla lekarza praktyka w podejmowaniu decyzji o antybiotykoterapii w dość specyficznej grupie chorych, którą stanowią pacjenci z rozstrzeniami oskrzeli. W dalszej części przedstawiono poszczególne rekomendacje oraz uwagi krytyczne i objaśnienia do poszczególnych zaleceń zawartych w dokumencie.

Ogólne zasady postępowania w zaostrzeniach infekcyjnych rozstrzeni oskrzeli

1. Zaostrzenie u pacjentów chorujących na rozstrzenie oskrzeli oznacza pogorszenie samopoczucia i nasilenie objawów związanych z chorobą, które znacząco odbiega od stanu występującego przewlekle i do którego chorzy są przyzwyczajeni. Do takich objawów należy: nasilenie kaszlu, zwiększenie ilości wykrztuszanej plwociny oraz zmiana jej charakteru na ropny.

2. Ważnym elementem postępowania jest uzyskanie próbki plwociny od chorych w momencie wystąpienia zaostrzenia choroby w celu wykonania badania bakteriologicznego i antybiogramu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zasady wyboru antybiotyku w leczeniu zaostrzeń infekcyjnych rozstrzeni oskrzeli

1. Zasady empirycznej antybiotykoterapii pierwszego wyboru i leki alternatywne przy podawaniu doustnym oraz pierwszego wyboru przy podawaniu dożylnym dla pacjentów dorosłych >18 [...]

Profilaktyka zaostrzeń infekcyjnych rozstrzeni oskrzeli

1. Nie należy stosować rutynowo antybiotyków w celu profilaktyki zaostrzeń infekcyjnych u chorych z rozstrzeniami oskrzeli. Najwłaściwszym sposobem postępowania jest nadal zalecenie niezwłocznej konsultacji [...]

Komentarz

Przedstawione powyżej wytyczne NICE dotyczą najważniejszego zagadnienia praktycznego, które stoi przed lekarzem zajmującym się chorymi na rozstrzenie oskrzeli niezwiązane z mukowiscydozą. Zagadnienie [...]

Podsumowanie

Rozstrzenie oskrzeli to trwałe rozszerzenia światła oskrzeli powodujące upośledzenie mechanizmów oczyszczania śluzowo-rzęskowego i kolonizację dróg oddechowych przez bakterie. Zaostrzenie choroby polega na [...]

Do góry