Wytyczne w praktyce
Zaostrzenia rozstrzeni oskrzeli niezwiązane z mukowiscydozą Wytyczne NICE 2018
dr n. med. Paweł Kuca
- Najważniejszym elementem postępowania jest szybkie podanie antybiotyku drogą doustną. Jego wybór powinien uwzględniać ryzyko działań niepożądanych i antybiotykooporności oraz zależy od dostępności badań bakteriologicznych plwociny i antybiogramu
- Nieskuteczność antybiotykoterapii, pogarszanie się stanu chorego lub wystąpienie objawów niewydolności krążeniowo-oddechowej albo sepsy stanowi pilne wskazanie do hospitalizacji i antybiotykoterapii dożylnej
- Profilaktyczne podawanie antybiotyków w celu redukcji częstości zaostrzeń choroby nie jest rekomendowane
W grudniu 2018 r. zostały opublikowane wytyczne National Institute for Health and Care Excellence (NICE) dotyczące zasad stosowania antybiotyków u chorych z zaostrzeniami infekcyjnymi w przebiegu rozstrzeni oskrzeli, które nie są uwarunkowane mukowiscydozą. Adresatami dokumentu są pracownicy ochrony zdrowia, pacjenci, chorzy na rozstrzenie oskrzeli, ich rodziny i opiekunowie. Dokument w prosty sposób opisuje strategię dotyczącą leczenia przeciwdrobnoustrojowego w warunkach pozaszpitalnych, której celem jest optymalizacja stosowania antybiotyków i zmniejszenie zjawiska antybiotykooporności bakterii.
Wytyczne NICE zostały wydane w postaci trzech grup rekomendacji:
- w pierwszej przedstawiono ogólne zasady leczenia przeciwbakteryjnego z uwzględnieniem wskazań do podania antybiotyku, sytuacji wymagających ponownej oceny klinicznej skuteczności postępowania oraz konsultacji specjalistycznej i leczenia szpitalnego
- w drugiej wskazano zasady wyboru konkretnego antybiotyku
- w trzeciej zebrano ograniczone wskazania i zasady profilaktycznej antybiotykoterapii w zaostrzeniach infekcyjnych rozstrzeni oskrzeli.
Wytyczne NICE mogą mieć dużą wartość dla lekarza praktyka w podejmowaniu decyzji o antybiotykoterapii w dość specyficznej grupie chorych, którą stanowią pacjenci z rozstrzeniami oskrzeli. W dalszej części przedstawiono poszczególne rekomendacje oraz uwagi krytyczne i objaśnienia do poszczególnych zaleceń zawartych w dokumencie.
Ogólne zasady postępowania w zaostrzeniach infekcyjnych rozstrzeni oskrzeli
1. Zaostrzenie u pacjentów chorujących na rozstrzenie oskrzeli oznacza pogorszenie samopoczucia i nasilenie objawów związanych z chorobą, które znacząco odbiega od stanu występującego przewlekle i do którego chorzy są przyzwyczajeni. Do takich objawów należy: nasilenie kaszlu, zwiększenie ilości wykrztuszanej plwociny oraz zmiana jej charakteru na ropny.
2. Ważnym elementem postępowania jest uzyskanie próbki plwociny od chorych w momencie wystąpienia zaostrzenia choroby w celu wykonania badania bakteriologicznego i antybiogramu.
