W 2018 r. na łamach czasopisma „Circulation” ukazało się stanowisko ekspertów powołanych przez American Heart Association (AHA) dotyczące zespołu sercowo-nerkowego¹. Raport ten jest kontynuacją wcześniejszych publikacji z 2004 i z 2008 r.^2,3, w których:

• zdefiniowano interakcje zachodzące pomiędzy układem krążenia a nerkami, określając je mianem zespołu sercowo-nerkowego (CRS – cardiorenal syndrome)
• wyodrębniono dwa najważniejsze fenotypy CRS – sercowo-nerkowy oraz nerkowo-sercowy (RCS – renocardiac syndrome) w zależności od narządu, który był odpowiedzialny za wywołanie objawów klinicznych
• zdefiniowano 5 podtypów zespołu sercowo-nerkowego w zależności od ostrego lub przewlekłego przebiegu schorzenia i stopnia uszkodzenia narządów (tab. 1).

Obecne stanowisko ekspertów znacznie różni się od dwóch poprzednich publikacji. Jest znacznie obszerniejsze (39 stron druku, 290 pozycji piśmiennictwa) i porusza wiele nowych, wcześniej nieomawianych problemów, bazując na ostatnio zakończonych badaniach klinicznych. Szczegółowo scharakteryzowano podłoże patofizjologiczne zespołu sercowo-nerkowego, szczególnie pierwszych dwóch podtypów (w których narządem odpowiedzialnym za wystąpienie zespołu sercowo-nerkowego było serce). W odrębnych podrozdziałach przedstawiono najnowocześniejsze metody diagnostyczne zarówno laboratoryjne, jak i obrazowe oraz przeanalizowano współczesne możliwości terapeutyczne, koncentrując się szczególnie na terapii niewydolności serca. Oddzielnie omówiono problematykę współistniejącej cukrzycy oraz postępowanie z pacjentem po przeszczepieniu nerki. Niezwykle ważny jest podrozdział poświęcony terapii paliatywnej u chorych z zespołem sercowo-nerkowym. Publikacja ma przejrzystą strukturę, zawiera klarowne ryciny oraz tabele pomagające usystematyzować najważniejsze wiadomości.

Poniżej przedstawiono najistotniejsze i najbardziej praktyczne informacje oraz opinie z tego ważnego dokumentu.