Zgodnie z definicją alergia pokarmowa jest powtarzalną, nieprawidłową reakcją organizmu na pokarm uwarunkowaną immunologicznie¹. Objawy mogą dotyczyć wielu układów jednocześnie lub też być zlokalizowane w jednym. Pokarm może wywołać objawy alergii po spożyciu, ale też po kontakcie bezpośrednim (np. pokrzywka kontaktowa) lub na skutek wziewnej ekspozycji. W zależności od mechanizmu immunologicznego, z jakim mamy do czynienia, objawy mogą wystąpić po kilkunastu minutach od spożycia pokarmu lub też po kilkudziesięciu godzinach. Najczęściej objawy alergii pokarmowej występują po zjedzeniu następujących pokarmów: mleko, jajo, soja, pszenica, orzechy, ryby i owoce morza. Trzeba jednak mieć świadomość, że również dodatki do żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, np. barwniki czy przyprawy, mogą stanowić alergen. Niektóre pokarmy, tj. mleko, jajo, pszenica, soja, odgrywają rolę w alergii pokarmowej jedynie w okresie wczesnodziecięcym, a z wiekiem powstaje tendencja do nabywania tolerancji. Z kolei uczulenie na orzechy, ryby i owoce morza utrzymuje się przez lata. Klasyfikacja alergii pokarmowej opiera się na mechanizmach immunologicznych, w jakich dana jednostka chorobowa się rozwija (ryc. 1)^1,2. Jest to podział, który ma bezpośrednie implikacje kliniczne, ponieważ wskazuje, w jakim kierunku powinna zostać przeprowadzona diagnostyka. Także przebieg reakcji klinicznej – czas wystąpienia objawów po ekspozycji na pokarm oraz charakter samych objawów – pozwala podejrzewać, w jakim mechanizmie immunologicznym rozwinęły się objawy u danego pacjenta.

Alergia pokarmowa nie jest domeną dzieciństwa i pierwsze jej objawy mogą wystąpić w dorosłości. Jednostki chorobowe rozwijające się w mechanizmach IgE-niezależnych dotyczą głównie niemowląt, skórne objawy alergii pokarmowej (pokrzywka/atopowe zapalenie skóry) znacznie częściej występują u dzieci niż u dorosłych. Z kolei zespół alergii jamy ustnej czy anafilaksja indukowana wysiłkiem dotyczą głównie młodzieży i osób dorosłych. Choroby takie, jak eozynofilowe zapalenie przełyku, anafilaksja czy objawy żołądkowo-jelitowe, mogą rozwinąć się w dowolnej grupie wiekowej (ryc. 2).