Przypadek kliniczny
Zatrucie witaminą D
lek. Joanna Litwińczuk-Hajduk
prof. dr hab. n. med. Tomasz Bednarczuk
lek. Gabriela Bluszcz
lek. Magdalena Hołówko
lek. Karolina Janyst
dr n. med. Michał Popow
- Dawka witaminy D zalecana przez Polskie Towarzystwo Endokrynologiczne dla populacji Europy Środkowej wynosi 800-2000 j.m./24 h; należy ją przyjmować od września do kwietnia
- Przed wdrożeniem suplementacji należy ocenić ryzyko wystąpienia nadwrażliwości na witaminę D
- W przypadku zatrucia witaminą D wskazane jest oznaczenie stężenia kalcytriolu, by wykluczyć jej pozanerkową hydroksylację
Badania populacyjne przeprowadzone w Polsce wykazały występowanie powszechnego niedoboru witaminy D (90% badanych). Nieprawidłowość ta może prowadzić do rozwoju chorób związanych z układem kostnym: krzywicy u dzieci oraz osteoporozy i osteomalacji u dorosłych1, zwiększać częstość złamań kości biodrowej i powodować wtórną nadczynność przytarczyc. Coraz więcej doniesień wskazuje na istotne klinicznie plejotropowe działanie witaminy D obejmujące:
- zwiększenie odporności2
- zmniejszenie częstości zachorowań na nowotwory piersi3 i jelita grubego4
- poprawę przebiegu cukrzycy typu 2 i towarzyszących jej zaburzeń metabolicznych5,6
- zmniejszenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca i udar mózgu7,8
- poprawę funkcji poznawczych9
- zmniejszenie śmiertelności, ogółem z różnych przyczyn10.
Choć nie ma pełnej zgodności wśród specjalistów, czy niedobór witaminy D jest przyczyną wystąpienia wszystkich powyższych chorób, czy raczej ich następstwem, jej suplementacja staje się coraz bardziej powszechna i pojawia się problem z nadzorowaniem tego zjawiska.
Według aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego dla populacji Europy Środkowej wskazana jest suplementacja witaminy D od września do kwietnia w dawce 800-2000 j.m./24 h w zależności od masy ciała. U osób starszych i otyłych (BMI >30 kg/m2) zalecana dawka witaminy D wynosi 1600-4000 j.m./24 h w zależności od stopnia otyłości; należy ją przyjmować przez cały rok11. Przesiewową diagnostykę w kierunku zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz niedoboru witaminy D wykonują głównie endokrynolodzy. W takiej sytuacji oznaczenie stężenia witaminy D jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Powszechny dostęp do preparatów tego hormonu oraz powszechna wiedza o jego niedoborze w Polsce powodują, że jego suplementację może rozpocząć każdy i prowadzić bez jakiegokolwiek nadzoru.
Pacjent AA – opis przypadku
62-letni pacjent z rozrostem gruczołu krokowego oraz pierwotnym nadciśnieniem tętniczym, który nie przyjmuje leków na stałe, został przywieziony do Kliniki Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przez zespół ...
