Wytyczne w praktyce

Choroba Leśniowskiego- -Crohna – wytyczne NICE 2019

lek. Barbara Włodarczyk

prof. dr hab. n. med. Ewa Małecka-Panas

Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Adres do korespondencji: lek. Barbara Włodarczyk
Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
ul. Kopcińskiego 22, 90-153 Łódź

  • Omówienie wytycznych dotyczących choroby Leśniowskiego-Crohna opublikowanych w 2019 r. przez National Institute for Health and Care Excellence (NICE)
  • Rola nowych leków biologicznych – ustekinumabu i wedolizumabu – w terapii choroby
  • Zalecane metody utrzymania remisji i wykonywanie badań endoskopowych w prewencji raka jelita grubego w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna  

National Institute for Health and Care Excellence w maju 2019 r. opublikował najnowsze wytyczne dotyczące choroby Leśniowskiego-Crohna1. Duży nacisk położono w nich na omawianie wraz z pacjentem metod leczenia, monitorowania przebiegu choroby i ryzyka wystąpienia działań niepożądanych stosowanych leków1. Opisano ponadto problem opóźnionego wzrostu i dojrzewania u dzieci, płodność pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna, żywienie chorych oraz wskazano możliwości leczenia operacyjnego w przebiegu tej choroby.

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą chorobą zapalną jelit powodującą również wystąpienie objawów pozajelitowych. Jej przyczyny obejmują między innymi predyspozycje genetyczne oraz palenie tytoniu. Choroba przebiega z nawracającymi zaostrzeniami i okresami remisji2. Leczenie jest w dużej mierze ukierunkowane raczej na złagodzenie objawów i wygojenie zmian w przewodzie pokarmowym niż na wyleczenie, a aktywną terapię ostrej choroby (indukcja remisji) należy odróżnić od zapobiegania nawrotom (utrzymanie remisji). Opcje postępowania obejmują leczenie farmakologiczne, odżywianie, zerwanie z nałogiem palenia oraz w uzasadnionych przypadkach zabieg operacyjny3.

W omawianych wytycznych ciężka aktywna postać choroby Leśniowskiego-Crohna jest definiowana jako bardzo zły ogólny stan zdrowia i jeden lub więcej objawów, takich jak:

  • utrata masy ciała
  • gorączka
  • silny ból brzucha
  • zwykle częste (3-4 lub więcej/24 h) stolce biegunkowe.


U chorych z ciężką aktywną chorobą może, ale nie musi, dojść do rozwoju przetok jelitowych lub mogą u nich wystąpić objawy pozajelitowe. Powyższa definicja kliniczna zwykle, ale nie wyłącznie, odpowiada wskaźnikowi aktywności choroby Leśniowskiego-Crohna (CDAI – Crohn’s Disease Activity Index) wynoszącemu ≥300 lub wskaźnikowi Harveya-Bradshaw na poziomie 8-9 lub wyższym4.

Celem leczenia farmakologicznego jest zmniejszenie objawów, wygojenie błony śluzowej oraz utrzymanie lub poprawa jakości życia przy jednoczesnym zminimalizowaniu toksyczności związanej z lekami zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej...

W przeglądzie wytycznych z 2015 r. podkreślono dowody na skuteczność łącznego stosowania inhibitora czynnika martwicy nowotworów α (TNFα – tumor necrosis factor) i leków immunosupresyjnych do indukcji remisji u osób z ciężką aktywną chorobą Leśnio...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Leczenie immunosupresyjne

Dołączenie w indukcji remisji do konwencjonalnych glikokortykosteroidów lub budezonidu drugiego leku – azatiopryny lub merkaptopuryny – należy brać pod uwagę, gdy występują [...]

Rola infliksymabu i adalimumabu w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna

Eksperci NICE w wytycznych szeroko opisują rolę infliksymabu i adalimumabu w leczeniu ciężkiej postaci choroby Leśniowskiego-Crohna u dorosłych, którzy nie reagują na konwencjonalne leki, nie [...]

Ustekinumab w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna

Ustekinumab jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym przeciwko interleukinom 12 i 23 (IL12 i IL23, odpowiednio). Jest zalecany jako opcja w leczeniu umiarkowanej lub ciężkiej postaci [...]

Wedolizumab w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna

Wedolizumab jest humanizowanym przeciwciałem monoklonalnym IgG1 pochodzącym z nowo zaprojektowanej linii komórkowej. Jest skierowany przeciwko integrynie α4β7, która ulega ekspresji na niektórych [...]

Utrzymanie remisji i nadzór endoskopowy

W utrzymaniu remisji wskazane jest stosowanie azatiopryny lub merkaptopuryny w monoterapii, gdy wcześniej była stosowana z konwencjonalnym glikokortykosteroidem lub budezonidem. Zastosowanie azatiopryny lub merkaptopuryny [...]

Leczenie operacyjne

Zabieg chirurgiczny jest rekomendowanym sposobem leczenia choroby Leśniowskiego-Crohna o lokalizacji krętniczo-kątniczej. Poza tym leczenie operacyjne należy traktować jako alternatywę dla terapii na [...]

Leczenie zwężeń

Istnieje możliwość endoskopowego rozszerzenia zwężeń jelita balonem, szczególnie u osób z pojedynczym zwężeniem, które dotyczy krótkiego odcinka jelita (do 4 cm) i jest dostępne [...]

Osteoporoza

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przyczyną wtórnej osteoporozy. Wytyczne NICE nie rekomendują rutynowego monitorowania gęstości mineralnej kości u dzieci i młodzieży. Sugerują natomiast rozważenie badania [...]

Choroba Leśniowskiego-Crohna a ciąża

W rekomendacjach zawarta jest informacja o możliwym wpływie choroby Leśniowskiego-Crohna na ciążę, w tym o ryzyku i korzyściach leczenia oraz możliwym wpływie choroby na płodność. Terapię [...]

Podsumowanie

Aktualne wytyczne zgodnie z zaleceniami z 2012 r. wskazują na konieczność przestrzegania zakazu palenia tytoniu wśród pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. Jasno precyzują wskazania do [...]

Do góry