Wytyczne w praktyce
Prewencja kardiologiczna w Europie i USA – czy istnieją różnice?
lek. Wojciech Zamielski
dr n. med. Maciej Janiszewski
- Porównanie wytycznych ESC oraz AHA i ACC dotyczących prewencji kardiologicznej, z uwzględnieniem modyfikacji ESC z zakresu postępowania w nadciśnieniu tętniczym i zaburzeniach lipidowych
- Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego na podstawie skal SCORE i ASCVD Risk Estimator Plus
- Modyfikowalne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego
Obserwowany w ostatnich dekadach dynamiczny rozwój kardiologii, zarówno w zakresie doskonalenia diagnostyki, farmakoterapii, jak i kardiologii inwazyjnej, spowodował znaczny postęp w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Obecnie typowy pacjent z ostrym zespołem wieńcowym, groźnymi zaburzeniami rytmu i przewodzenia czy z zaostrzeniem niewydolności serca ma znacznie większą szansę na przeżycie niż jeszcze 25 lat temu. Za niewątpliwym postępem w terapii nie nadążają jednak działania mające na celu ograniczenie zapadalności na choroby sercowo-naczyniowe. Co więcej, w krajach wysoko rozwiniętych, dysponujących dobrą dostępnością do nowoczesnych metod leczenia, jednocześnie obserwuje się postępującą niekorzystną zmianę stylu życia prowadzącą do epidemii otyłości i jej metabolicznych i naczyniowych następstw. W związku z tym coraz częściej podkreśla się konieczność zwiększenia wysiłków mających na celu zapobieganie rozwojowi chorób układu krążenia i zwalczanie modyfikowalnych czynników ryzyka.
Prewencja kardiologiczna to szerokie pojęcie obejmujące wiele działań mających na celu zapobieganie występowaniu chorób układu krążenia. Działania prewencyjne mogą być realizowane zarówno na poziomie populacyjnym, jak i adresowane do poszczególnych chorych. W pierwszym przypadku są to szeroko zakrojone programy społeczne podnoszące świadomość zagrożenia chorobami układu krążenia i promujące prozdrowotne modyfikacje stylu życia, takie jak: niepalenie tytoniu, unikanie otyłości, podejmowanie regularnej rekreacyjnej aktywności fizycznej i wykonywanie kardiologicznych badań okresowych. Ponieważ prewencja na poziomie populacyjnym jest kierowana do bardzo szerokiego grona – w grupie tej znajdują się zarówno osoby zdrowe, z czynnikami ryzyka, jak również osoby chore – zalecenia mają charakter bardziej ogólny. Natomiast prewencja realizowana na poziomie indywidualnym jest kierowana do węższej grupy i obejmuje osoby z umiarkowanym lub wysokim ryzykiem rozwoju schorzeń sercowo-naczyniowych, jak również pacjentów z już rozpoznaną chorobą. Działania indywidualne mogą być bardziej precyzyjne, u każdego pacjenta można bowiem jednostkowo ocenić globalne ryzyko sercowo-naczyniowe i wyznaczyć cele terapeutyczne, do których osiągnięcia należy dążyć (np. parametry lipidowe, wartości ciśnienia tętniczego).