ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Wytyczne w praktyce
Farmakoterapia osteoporozy u pacjentek w okresie pomenopauzalnym
prof. dr hab. n. med. Maria Majdan
- Omówienie rekomendacji European Society of Endocrinology z 2019 r. dotyczących leczenia osteoporozy u kobiet w okresie pomenopauzalnym
- Przedstawienie zasad farmakoterapii: leki, długość ich stosowania, możliwe przerwy w leczeniu oraz monitorowanie jego skuteczności
- Wskazanie możliwości wdrożenia omawianych zaleceń do polskiego systemu ochrony zdrowia
Osteoporoza jako odrębna jednostka chorobowa została zdefiniowana dopiero w 1993 r. Wcześniej zmiany w kośćcu prowadzące do zwiększonego ryzyka złamań traktowano jako naturalny proces starzenia się organizmu. W 1994 r. eksperci World Health Organization zdefiniowali kryteria diagnostyczne, uznając za zasadniczy ich element gęstość mineralną kości (BMD – bone mineral density)1,2.
Osteoporoza była definiowana jako BMD T-score ≤–2,5, a osteopenia jako BMD T-score między –1 a –2,5. Te pierwsze kryteria diagnostyczne jako wyraźny punkt odniesienia wskazały gęstość mineralną kości. Niska wartość BMD wyraźnie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem podatności na złamania niskoenergetyczne1-3. Dopiero z czasem okazało się, że również przy wyższych wartościach BMD może występować zwiększona podatność kości na złamania oraz że istnieje wiele czynników warunkujących jakość i rozwój zmniejszonej oporności tkanki kostnej na złamania3.
Aktualna definicja osteoporozy mówi o układowej chorobie szkieletu charakteryzującej się niską masą kostną oraz pogorszeniem funkcji mikroarchitektury tkanki kostnej, które prowadzą do pogorszenia jakości tkanki kostnej skutkującego kruchością kości oraz ich podatnością na złamania1,3. Zatem osteoporoza to choroba szkieletu, która cechuje się obniżeniem wytrzymałości kości prowadzącym do zwiększenia ryzyka ich złamań.
Ze względu na umiejscowienie osteoporozę dzieli się na:
- miejscową
- uogólnioną.
Osteoporozę uogólnioną ze względu na pochodzenie dzielimy zaś na:
- pierwotną
- idiopatyczną
- inwolucyjną, do której należą osteoporoza pomenopauzalna rozwijająca się w ciągu pierwszych 15-20 lat po menopauzie oraz osteoporoza starcza
- wtórną – gdy znany jest czynnik rozwoju osteoporozy (np. leki).
Szacuje się, że w Polsce na osteoporozę choruje około 2 mln osób po 50 r.ż., w tym 25% stanowią kobiety pomiędzy 65 a 74 r.ż., a ponad 50% kobiety >75 r.ż.4.
Odkrycie kluczowych procesów regulujących tworzenie i resorpcję tkanki kostnej pozwoliło na wprowadzenie do leczenia osteoporozy leków o różnych mechanizmach działania oraz na ustalenie zaleceń postępowania niefarmakologicznego w osteoporozie3.
