Wytyczne w praktyce
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – wytyczne NICE 2020
dr n. med. Monika Lisicka
dr hab. n. med. Piotr Bienias
- Omówienie wytycznych NICE z 2020 r. dotyczących diagnostyki i leczenia ŻChZZ oraz wskazanie różnic z aktualnie obowiązującymi rekomendacjami ESC z 2019 r. oraz Konsensusem Polskich Ekspertów z 2017 r.
- W przypadku objawów sugerujących ZŻG lub OZP należy ocenić kliniczne prawdopodobieństwo ŻChZZ za pomocą 2-stopniowej skali Wellsa; potwierdzenie choroby wymaga zastosowania badań obrazowych
- Leczenie przeciwkrzepliwe należy prowadzić przynajmniej przez 3 miesiące. Antykoagulantami pierwszego wyboru dla pacjentów bez aktywnej choroby nowotworowej i potwierdzonego zespołu antyfosfolipidowego są apiksaban lub rywaroksaban
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ), klinicznie występująca pod postacią zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) lub ostrej zatorowości płucnej (OZP), jest trzecim najczęstszym schorzeniem sercowo-naczyniowym na świecie, ustępuje tylko przewlekłym i ostrym zespołom wieńcowym oraz udarowi mózgu. Dane epidemiologiczne wskazują, że w najbliższych latach wpływ ŻChZZ na zdrowie populacyjne starzejących się społeczeństw Europy i pozostałych regionów świata będzie istotnie wzrastał, a koszty ekonomiczne i społeczne tej choroby będą coraz wyższe.
W marcu 2020 r. brytyjski National Institute for Health and Care Excellence (NICE) opublikował nowe wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia ŻChZZ. W dokumencie tym wszechstronnie omówiono różne zagadnienia dotyczące ŻChZZ, z wyjątkiem okresu ciąży. Niniejszy artykuł przybliża czytelnikowi brytyjskie zalecenia, ukazując różnice z aktualnie obowiązującymi wytycznymi European Society of Cardiology (ESC) dotyczącymi ostrej zatorowości płucnej z 2019 r. (które są jednocześnie wytycznymi Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego) oraz rekomendacjami zawartymi w Konsensusie Polskich Ekspertów z 2017 r. Autorzy wytycznych NICE przedstawiają oddzielne algorytmy diagnostyczne w przypadku podejrzenia ZŻG i OZP, opis zaleceń po ustaleniu rozpoznania ZŻG/OZP jest natomiast wspólny dla całej populacji chorych z ŻChZZ.
Podejrzenie, objawy i rozpoznanie zakrzepicy żył głębokich
W przypadku objawów klinicznych sugerujących ZŻG, takich jak asymetryczny obrzęk i bolesność kończyny, autorzy wytycznych NICE zalecają przeprowadzenie dokładnego badania podmiotowego i przedmiotowego w celu wykluczenia innych niż ZŻG przyczyn wspomnianych wyżej dolegliwości. Jeżeli w dalszym ciągu istnieje podejrzenie ZŻG, należy ocenić kliniczne prawdopodobieństwo ZŻG za pomocą 2-stopniowej skali Wellsa (tab. 1).
Pacjentom, którzy w skali Wellsa uzyskali ≥2 pkt (ZŻG prawdopodobna), należy zaproponować badanie ultrasonograficzne proksymalnych żył kończyn dolnych, a w przypadku niestwierdzenia zakrzepicy – oznaczyć stężenie dimeru D. Jeżeli badanie ultrason...
