Kamica moczowa to obecność w układzie moczowym złogów (kamieni) zbudowanych z substancji chemicznych, które znajdują się w moczu. Jest schorzeniem występującym od tysięcy lat. Badania archeologiczne wykazały obecność złogów w drogach moczowych u mumii egipskich, których wiek ocenia się na około 7000 lat. Usuwanie kamieni z pęcherza moczowego było jednym z pierwszych zabiegów chirurgicznych wykonywanych jeszcze w czasach starożytnych (tzw. wędrowni litotomiści). Szacuje się, że choroba występuje u 5-10% populacji, w związku z czym stanowi poważny problem społeczny.

W zależności od poziomu układu moczowego objętego schorzeniem kamica moczowa zazwyczaj dotyczy nerek (jedno- lub obustronnie), moczowodu lub pęcherza moczowego. W zależności od rodzaju złogów najczęściej występują następujące postacie kamicy:

• moczanowa
• szczawianowo-wapniowa
• fosforanowo-wapniowa
• fosforanowo-magnezowo-amonowa.

Epidemiologia kamicy moczowej jest zmienna i zależna od wielu czynników, takich jak: wiek, rasa, region zamieszkania, obciążenie rodzinne, przeszkody anatomiczne lub czynnościowe w procesie wydalania moczu (np. zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego), zaburzenia endokrynologiczne, wady wrodzone lub nabyte układu moczowego, obecność zakażeń układu moczowego, dieta, ilość przyjmowanych płynów, charakter wykonywanej pracy i styl życia. Osoby rasy białej są bardziej narażone na występowanie kamicy górnych dróg moczowych niż Azjaci czy Afroamerykanie. Ryzyko rozwoju kamicy koreluje bezpośrednio z masą ciała i wskaźnikiem masy ciała (BMI – body mass index), a także z hiperlipidemią, nadciśnieniem tętniczym czy hiperglikemią i chorobami układu krążenia. Sugeruje się, że ma to związek ze zwiększonym wydalaniem promotorów krystalizacji złogów. Zapadalność jest istotnie większa w krajach wysoko rozwiniętych i stanowi istotny czynnik ryzyka przewlekłej niewydolności nerek. Występowanie kamicy najczęściej jest składową kilku czynników obciążających. Niektórzy pacjenci są w grupie podwyższonego ryzyka powstania i nawrotu kamicy, dlatego ich identyfikacja jest szczególnie istotna.

Kamica moczowa jest chorobą przewlekłą, często występuje rodzinnie i charakteryzuje się naturalną tendencją do nawrotów. W większości przypadków drobne złogi (tzw. piasek nerkowy) są usuwane samoistnie, spontanicznie naturalną drogą przez moczowod...