Choroby cywilizacyjne

Systemy podgrzewania tytoniu – oręż w walce z nałogiem czy kolejne zagrożenie dla zdrowia?

prof. dr hab. n. med. Marek Postuła1
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak2

1Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT), Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

2I Katedra i Klinika Kardiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Marek Postuła

Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT),

Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Żwirki i Wigury 81, 02-091 Warszawa

  • Zaprzestanie palenia, szczególnie przed 40 r.ż., może radykalnie zmniejszyć ryzyko zgonu i znacząco poprawić jakość życia
  • Jedną z metod zerwania z nałogiem jest zmniejszenie liczby wypalanych papierosów i zastąpienie ich alternatywnymi źródłami nikotyny (e-papierosy oraz systemy podgrzewające nikotynę [HNB])
  • W artykule przedstawiono potencjalny wpływ produktów HNB na środowisko, parametry biochemiczne oraz układ sercowo-naczyniowy

Palenie tytoniu jest ważnym czynnikiem ryzyka większości głównych przyczyn zgonów na świecie1. Każdego roku około 1,6 miliona Europejczyków umiera z powodu chorób związanych z paleniem, co plasuje Stary Kontynent na pierwszym miejscu pod względem odsetka zgonów (16%) w wyniku schorzeń związanych z paleniem tytoniu2. Chorobowość i umieralność z powodu uzależnienia od tytoniu jest również obciążeniem finansowym dla europejskich systemów opieki zdrowotnej i gospodarek3. Według badań epidemiologicznych w krajach rozwiniętych palenie wiąże się z utratą co najmniej 10 lat życia. Jednak zaprzestanie palenia, szczególnie przed 40 r.ż., może radykalnie zmniejszyć ryzyko zgonu i znacząco poprawić jakość życia4. Dlatego niezwykle ważne jest, aby zachęcić wszystkich obecnych palaczy do zerwania z nałogiem w celu zmniejszenia obciążenia chorobami związanymi z paleniem i śmiertelności2,3. W Polsce palenie tytoniu jest najważniejszym czynnikiem ryzyka i odpowiada obecnie za stratę 2060 tysięcy lat życia w zdrowiu, co stanowi 16,3% ogólnej wartości utraconych lat życia w zdrowiu (DALY – disability-adjusted life year)5.

W ostatnich dziesięcioleciach kraje europejskie wprowadziły różne strategie kontroli sprzedaży oraz używania wyrobów tytoniowych, w tym zwiększone opodatkowanie wyrobów tytoniowych, strefy dla niepalących, zakazy reklamy, graficzne ostrzeżenia na ...

Przesłanki medyczne, toksykologiczne i epidemiologiczne do stosowania produktów typu HNB

Zasadniczym powodem ograniczania lub rzucania palenia przez palaczy jest złagodzenie szkód zdrowotnych10. Palenie powoduje trzy główne schorzenia:

  • chorobę niedokrwienną serca i inne postacie miażdżycy
  • nowotwór płuc i inne nowotwory tytoniozależne
  • przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP).

W przypadku każdego z tych trzech głównych zdarzeń końcowych istnieje wyraźny związek pomiędzy dawką palenia a ryzykiem rozwoju określonej choroby lub zgonu z jej powodu. Mechanizmy związane ze szkodliwością palenia są złożone, a jednym z kluczowy...

W przypadku stosowania produktów typu HNB postuluje się możliwość zmniejszenia ekspozycji na dym tytoniowy oraz na kancerogeny, a tym samym ograniczenie występowania chorób nowotworowych. Mniejsza ekspozycja na inne składniki dymu papierosowego po...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przesłanki medyczne, toksykologiczne i epidemiologiczne do stosowania produktów typu HNB

Zasadniczym powodem ograniczania lub rzucania palenia przez palaczy jest złagodzenie szkód zdrowotnych10. Palenie powoduje trzy główne schorzenia:

Wpływ HNB na zanieczyszczenie otoczenia

Wyroby HNB imitują działanie tradycyjnych papierosów i nie są e-papierosami, ponieważ podgrzewają tytoń w celu uwolnienia nikotyny, podczas gdy w e-papierosie podgrzewany jest płyn, [...]

Wpływ HNB na aktywność mitochondriów i oddychanie komórkowe

Mitochondria jako jedne z pierwszych reagują na różne czynniki stresowe, które stanowią wyzwanie dla homeostazy komórek i tkanek. Zaburzone funkcjonowanie mitochondriów jest coraz [...]

Wpływ HNB na układ sercowo-naczyniowy

Zaburzenia funkcji śródbłonka stanowią najwcześniejszy etap uszkodzenia naczyń i są one związane ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym oraz niekorzystnym rokowaniem26,27. Opublikowany w 2007 r. [...]

Czy ograniczenie palenia przynosi korzyści zdrowotne?

Należy zauważyć, że ograniczenie palenia może być bardziej osiągalnym i realnym celem w porównaniu z całkowitym zaprzestaniem palenia. Ponadto raz osiągnięty cel może zachęcić [...]

Kontrowersje etyczne dotyczące promocji środków typu HNB

Pomimo tak ważnych przesłanek na rzecz szerszego rozpowszechnienia produktów typu HNB zamiast tradycyjnych papierosów debata nad systemami podgrzewania tytoniu w środowiskach medycznych [...]

Podsumowanie

Od lat 60. ubiegłego wieku trwają próby ograniczenia toksyczności dymu tytoniowego. Chociaż od tego czasu zawartość nikotyny i substancji smolistych spadła o ponad [...]

Do góry