Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa jest obok scyntygrafii perfuzyjnej mięśnia sercowego czy echokardiografii obciążeniowej jednym z kilku narzędzi służących do czynnościowej diagnostyki choroby niedokrwiennej serca. Zarówno w badaniach o typie rejestrów z codziennej praktyki lekarskiej, jak i w programach klinicznych odsetek pacjentów kwalifikowanych do inwazyjnej oceny tętnic wieńcowych na podstawie elektrokardiograficznej próby wysiłkowej wynosi od 25% do 30%^1,2. Łatwa powtarzalność tego testu oraz stosunkowo niski koszt w porównaniu z badaniem izotopowym czy echokardiografią obciążeniową sprawiają, że nic nie zastąpi elektrokardiograficznej próby wysiłkowej w przypadku konieczności powtórzenia jej w celu oceny skuteczności leczenia zarówno interwencyjnego, jak i farmakologicznego różnych form choroby niedokrwiennej serca, a także efektów rehabilitacji kardiologicznej po interwencjach wieńcowych. Z jednej strony elektrokardiograficzna próba wysiłkowa to badanie wykonywane od kilku dekad, w związku z tym nagromadzono wiele ciekawych obserwacji dotyczących tej metody diagnostycznej. Z drugiej strony badanie to wciąż jest przedmiotem kolejnych naukowych dociekań i zaskakujących odkryć.

Przygotowanie pacjenta do próby wysiłkowej

Procedurę przeprowadzania elektrokardiograficznego testu wysiłkowego powinniśmy zacząć od uzyskania świadomej zgody pacjenta na to obciążeniowe badanie. W formularzu, który przedstawiamy badanemu do podpisu, zawarte są informacje o tym, jaki jest cel badania, jak będzie ono wykonywane oraz z jakimi powikłaniami czy zdarzeniami niepożądanymi może się wiązać jego przeprowadzenie. Należy powiedzieć pacjentowi o tym, że w wyjątkowych przypadkach próba wysiłkowa może wyindukować zawał mięśnia sercowego, a nawet nagłe zatrzymanie krążenia. Przypadki takie są jednak rzadkie – ich częstość nie przekracza 4 na 10 000 badań.

Dalsze etapy przygotowania pacjenta to oczyszczenie skóry i założenie elektrod. Ze skóry należy usunąć nadmierne owłosienie i przemyć ją roztworem soli fizjologicznej. Profesjonalne przygotowanie skóry przed naklejeniem elektrod pozwoli uniknąć artefaktów, a w konsekwencji polepszy trafność badania³. Usytuowanie elektrod przedsercowych nie różni się od miejsc mocowania elektrod EKG przy zapisie spoczynkowym. Natomiast elektrody kończynowe są umieszczane u nasady kończyn w takim miejscu, aby uniknąć pod skórą interferencji z aktywnością elektryczną mięśni szkieletowych. Prawidłowe i zgodne ze standardami umieszczenie elektrod jest bardzo ważne dla oceny elektrokardiogramu zarówno spoczynkowego, jak i wysiłkowego – zostało to podkreślone w niedawnej publikacji Rehmanów⁴.