Temat numeru

Rola statyn w prewencji pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych – zyski i straty

lek. Jan W. Pęksa

lek. Anna Malinowska-Karpiel

1Oddział Kliniczny Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Szpital Uniwersytecki w Krakowie
2Oddział Chorób Wewnętrznych z Pododdziałem Kardiologii i Pododdziałem Geriatrii, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Brzesku

Adres do korespondencji:

lek. Jan W. Pęksa

Oddział Kliniczny Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej

oraz Nadciśnienia Tętniczego, Szpital Uniwersytecki

ul. Jakubowskiego 2, 30-668 Kraków

e-mail: janwpeksa@gmail.com

  • Aktualny stan wiedzy na temat stosowania statyn w ramach prewencji pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych (wytyczne ESC i EAS, badania kliniczne, metaanalizy)
  • Cele strategii zapobiegania rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych i metody stosowane w jej ramach
  • Czynniki przemawiające za wykorzystywaniem statyn w prewencji chorób sercowo-naczyniowych (wykazany w badaniach wpływ na redukcję złożonego pierwszorzędowego punktu końcowego, działanie plejotropowe)

Choroby sercowo-naczyniowe są wciąż główną przyczyną śmiertelności w krajach Europy. Według danych European Statistical System (Eurostat) przygotowanych dla 27 państw Unii Europejskiej (UE-27) z powodu chorób układu krążenia na analizowanym obszarze w 2016 r. zmarło 1,68 mln osób. Ta liczba stanowiła 37,1% wszystkich odnotowanych w tym roku zgonów. Drugą przyczyną śmiertelności były nowotwory złośliwe (25,8% zgonów). Między poszczególnymi krajami UE-27 występowały duże różnice w zakresie obciążenia schorzeniami sercowo-naczyniowymi. W przypadku Danii i Francji choroby układu krążenia były przyczyną odpowiednio 23,4% oraz 24,3% odnotowanych zgonów, a w Rumunii oraz na Litwie odpowiednio 58,0% i 56,7%. Polska znajdowała się powyżej wspomnianej wcześniej średniej dla całej strefy UE-27. W naszym kraju choroby sercowo-naczyniowe odpowiadały za 41,4% ogółu zgonów1-3. Przytoczone dane pozwalają stwierdzić, że prewencja chorób sercowo-naczyniowych i właściwa opieka nad pacjentami z rozpoznanymi schorzeniami kardiologicznymi są bardzo ważne.

Choroby układu krążenia obejmują dość szeroką grupę problemów zdrowotnych, które często wynikają z procesów miażdżycowych (odkładanie się blaszek miażdżycowych zbudowanych m.in. z cholesterolu) zachodzących w ścianach naczyń wieńcowych, mózgowych i tętnic obwodowych. Szczególnie silnie z ryzykiem sercowo-naczyniowym jest związane podwyższone stężenie aterogennej frakcji cholesterolu – lipoprotein o niskiej gęstości (LDL – low-density lipoproteins). Aby przeciwdziałać rozwojowi schorzeń sercowo-naczyniowych, należy kontrolować czynniki ryzyka, w tym właściwie leczyć hipercholesterolemię4-6.

Podwyższone stężenie cholesterolu w populacji polskiej stwierdza się bardzo często. W przeprowadzonym w latach 2013-2014 Wieloośrodkowym Ogólnopolskim Badaniu Stanu Zdrowia Ludności II (WOBASZ II) hipercholesterolemia występowała aż u 70,3% mężczy...

Ryzyko sercowo-naczyniowe a farmakoterapia

Prewencja pierwotna obejmuje działania skierowane do osób z czynnikami ryzyka miażdżycy, ale bez rozpoznanej choroby sercowo-naczyniowej, mające na celu redukcję prawdopodobieństwa jej wystąpienia w przyszłości. Prewencja wtórna z kolei polega na ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Statyny w prewencji pierwotnej – potencjalne zyski

Korzyści z zastosowania statyn w prewencji pierwotnej zostały kilkakrotnie podkreślone w aktualnych wytycznych ESC i EAS z 2019 r.9 dotyczących postępowania w dyslipidemiach. W dokumencie tym zwrócono uwagę [...]

Statyny w prewencji pierwotnej – możliwe straty

Wątpliwości dotyczące stosowania statyn w prewencji pierwotnej wynikają zwłaszcza z możliwych działań niepożądanych tej klasy leków.

Bilans zysków i strat

Biorąc pod uwagę przywołane wyniki badań (JUPITER15-19 oraz metaanalizy obejmujące wiele prób klinicznych12,20,21) potwierdzające korzyści ze stosowania statyn w prewencji pierwotnej, a także [...]

Podsumowanie

Choroby układu sercowo-naczyniowego są dużym wyzwaniem dla systemów ochrony zdrowia na całym świecie i pierwszą przyczyną zgonów w regionie EU-27. W celu zapobiegania ich [...]

Do góry