Geriatria
Nieswoiste choroby zapalne jelit u osób starszych
dr n. med. Karolina Radwan1
prof. dr hab. n. med. Piotr Radwan2
- Nieswoiste zapalenia jelit, w tym wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna, w około 15% przypadków są rozpoznawane u osób >60 r.ż. Charakteryzują się łagodniejszym przebiegiem oraz mniejszą tendencją do powikłań i progresji
- Zasady diagnostyki i leczenia są podobne jak u młodszych pacjentów. Postępowanie kliniczne wymaga jednak uwzględnienia chorób współistniejących i potencjalnych interakcji lekowych
- Terapia preparatami immunosupresyjnymi i biologicznymi jest obarczona ryzykiem poważnych działań niepożądanych. Wskaźniki hospitalizacji są wyższe, zaś zwiększona śmiertelność po zabiegach operacyjnych zależy od chorób współistniejących
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) i choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC), określane łącznie mianem nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ), najczęściej mają swój początek w drugiej lub trzeciej dekadzie życia. Kolejny, nieco mniejszy wzrost zachorowań występuje w późniejszym okresie, zwykle między 50 a 70 r.ż.1 W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zapadalności na NChZJ, co wraz z wydłużeniem życia i starzeniem się populacji powoduje, że należy się spodziewać zwiększenia liczby chorych z tymi schorzeniami w tzw. wieku podeszłym, a więc liczących ponad 60-65 lat. Obecnie 10-30% pacjentów z NChZJ ma ponad 60-65 lat2. U części z nich choroba zaczęła się w młodym wieku i trwa z różnym nasileniem aż do wieku podeszłego. Wykazano jednak, że w 10-15% przypadków początek choroby ma miejsce dopiero w późnych dekadach życia3,4. Zapadalność zmniejsza się z wiekiem: ok. 65% pacjentów ma 60-70 lat, 25% – 70-80, a 10% ponad 80 lat5.
Określenie „pacjenci starsi” lub „w podeszłym wieku” nie ma jednoznacznej definicji. Według World Health Organization (WHO) jest to wiek >65 lat. Niemniej większość opracowań klinicznych dotyczących NChZJ przyjmuje 60 lat jako wiek graniczny, powyżej którego pacjent jest uznawany za będącego w wieku podeszłym4.
Wśród pacjentów w podeszłym wieku, chorujących na NChZJ należy wyróżnić dwie grupy:
- osoby, które zachorowały już w młodym wieku i chorują nadal w ciągu całego życia, a więc i w wieku podeszłym
- osoby, u których choroba rozwinęła się >60 r.ż.
Zróżnicowanie to jest bardzo istotne, a nie zawsze uwzględniane w pracach dotyczących tego tematu4,6.
W badaniach epidemiologicznych, opartych na dużym materiale stwierdzono, że obecnie 1/20 przypadków ChLC i 1/8 przypadków WZJG jest rozpoznawana u osób, które przekroczyły 60 r.ż.6 Wskaźniki zapadalności na NChZJ u osób starszych wahają się według...
