Neurologia
Zaburzenia równowagi u osób starszych
prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski1
Aleksandra Olszewska2
- W pracy przedstawiono epidemiologię, patomechanizm, diagnostykę, następstwa i metody leczenia zaburzeń równowagi u osób starszych
- Najgroźniejszym ze zjawisk towarzyszących zaburzeniom równowagi i zawrotom głowy u osób po 65 r.ż. są upadki, które powodują wiele poważnych uszkodzeń
- Rozpoznanie presbyastasis może ustalić jedynie geriatra, którego rola polega na umiejscowieniu dolegliwości związanych z zaburzeniami równowagi na podstawie wyników badań stanu ogólnego pacjenta, głównie układu sercowo-naczyniowego, po wykluczeniu zaburzeń metabolicznych, schorzeń mięśni, a zwłaszcza chorób neurologicznych, zwyrodnieniowych mających charakter postępujący
Starzenie się narządu przedsionkowego jest częścią ogólnego procesu biologicznego i postępuje wraz z wiekiem. Człowiek starszy, u którego występują zaburzenia równowagi i zawroty głowy, powinien być traktowany jako chory neurologicznie ze zmianami w obrębie wielu zmysłów (presbyastasis). Należy je jednak odróżniać od wielu innych chorób, w tym przewlekłych, trwających wiele lat, które mogą powodować trudności z utrzymaniem równowagi fizycznej w wieku podeszłym1.
W 1986 r. Belal i Glorig1 w odniesieniu do zaburzeń równowagi wieku podeszłego użyli określenia podobnego do presbyacusis (zaburzenia słuchu), a mianowicie presbyastasis. Zastrzegli jednak, że termin ten wolno stosować jedynie wtedy, gdy na podstawie starannego badania pacjenta wyeliminuje się inne niż starość przyczyny zaburzeń równowagi.
Zadaniem otolaryngologa jest w tych przypadkach wykluczenie uszkodzenia narządu przedsionkowego (narządu obwodowego odpowiadającego za utrzymanie równowagi), natomiast do geriatry należy określenie źródła tych dolegliwości w odniesieniu do ogólnego stanu zdrowia pacjenta po 65 r.ż.1
Epidemiologia
Jak wynika z badań epidemiologicznych, występowanie trudności z zachowaniem równowagi fizycznej u ludzi w starszym wieku jest powszechne. I tak Brytyjczycy oceniają, że zaburzenia równowagi są jedną z głównych dolegliwości co najmniej 50% osób obu płci po 65 r.ż., które mieszkają we własnych gospodarstwach domowych1. Z kolei w domach opieki zaburzenia te zgłasza co najmniej 80% pensjonariuszy. W praktyce lekarza rodzinnego zaburzenia równowagi stanowią natomiast najczęstszą dolegliwość pacjentów >75 r.ż.
Najgroźniejszym zjawiskiem towarzyszącym zaburzeniom równowagi i zawrotom głowy u osób po 65 r.ż. są upadki, które powodują wiele poważnych uszkodzeń, nie tylko układu kostnego, i są jedną z najczęstszych przyczyn prowadzących do zgonów pacjentów ...