1. 60-letnia kobieta z otyłością, hipercholesterolemią, nieprawidłową glikemią na czczo oraz z nadczynnością tarczycy w wywiadzie (aktualnie w stanie eutyreozy) zgłosiła się do gabinetu lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) z powodu zaobserwowanych wysokich wartości ciśnienia tętniczego, rejestrowanych w warunkach domowych (HBPM – home blood pressure monitoring). Zazwyczaj wynosiły one 150-165/90-100 mmHg. Okresowo występowały również zmęczenie oraz obrzęki w okolicy kostek pojawiające się pod koniec dnia, po dłuższym chodzeniu. Chora negowała uczucie kołatania serca i bóle w klatce piersiowej. Negowała też palenie papierosów oraz picie alkoholu. Pacjentka przyjmowała leki: atorwastatynę 10 mg 0-0-1 tabl. i preparat magnezu 1-0-0 tabl., które zostały zalecone podczas jednej z wizyt lekarskich kilkanaście miesięcy wcześniej.

Jakie powinno być w tej sytuacji klinicznej postępowanie w ramach POZ?

a. Na podstawie zebranego wywiadu rozpoznanie nadciś­nienia tętniczego i wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii

b. Pilne skierowanie pacjentki do poradni kardiologicznej, bez wykonywania dalszych badań

c. Pilne skierowanie pacjentki do szpitala

d. Badanie przedmiotowe pacjentki, w tym wykonanie prawidłowego gabinetowego pomiaru ciśnienia tętniczego i w zależności od jego wyniku podjęcie dalszych decyzji terapeutycznych oraz leczniczych

e. Żadna z powyższych odpowiedzi nie jest prawidłowa

Komentarz

Według aktualnie obowiązujących wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) z 2019 r. podstawą rozpoznania nadciśnienia tętniczego jest prawidłowo wykonany pośredni gabinetowy pomiar ciśnienia tętniczego. Ważne, aby stosować ciśnieniomierz spełniający kryteria dokładności pomiarów, ciśnienie mierzyć u odpowiednio przygotowanego pacjenta (po minimum 5-minutowym odpoczynku w pozycji siedzącej, u chorego, który wstrzymał się co najmniej pół godziny przed badaniem od spożywania kawy, palenia papierosów i przyjmowania innych substancji stymulujących) i zastosować prawidłową technikę pomiaru (w tym mankiet odpowiedniej wielkości).

2. Od wejścia do gabinetu pacjentki opisanej w pytaniu 1 upłynęło około 10 minut; w tym czasie kobieta siedziała. Wykonano u niej po dwa pomiary ciśnienia na obu kończynach górnych, w pozycji siedzącej z podpartymi plecami. Średnia z tych pomiarów wyniosła: na lewej kończynie górnej 165/95 mmHg, na prawej kończynie górnej 160/92 mmHg. Częstość rytmu serca równała się 80 uderzeń/minutę. Poza podwyższonymi wartościami ciśnienia tętniczego nie stwierdzono innych odchyleń od normy w badaniu przedmiotowym.