Diabetologia
Znaczenie testu glukozowo-insulinowego. Co nowego?
dr n. med. Anita Rogowicz-Frontczak
prof. dr hab. n. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz
- Metody pośrednie rozpoznawania insulinooporności są oparte na jednoczesnym oznaczaniu stężenia glukozy i insuliny w surowicy; w praktyce najczęściej stosuje się model HOMA-IR
- W okresie dorastania insulinooporność jest zjawiskiem fizjologicznym związanym z przyspieszonym wzrostem i dojrzewaniem płciowym. Rozpoznanie zaburzonej wrażliwości na insulinę jest w tym czasie trudne, ale wydaje się kluczowe w prewencji chorób sercowo-naczyniowych w dojrzałym wieku
- Dołączenie do leczenia behawioralnego farmakoterapii należy zalecić osobom ze stanem przedcukrzycowym i wysokim ryzykiem progresji do cukrzycy typu 2 oraz chorym z już rozpoznaną cukrzycą typu 2, a także pacjentom z otyłością znacznego stopnia i w genetycznych zespołach przebiegających z insulinoopornością
Zaburzenia wrażliwości na insulinę są stale rosnącym, ale ciągle zbyt rzadko rozpoznawanym problemem metabolicznym, który może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W artykule autorzy skupili się na zjawisku insulinooporności (IR – insulin resistance) oraz metodach jego ewaluacji. Ocena stanu prawidłowej wrażliwości na insulinę w praktyce klinicznej nie jest prostym zagadnieniem, zależy bowiem od wieku, rasy, płci, stosowanego leczenia oraz stanu klinicznego pacjenta i schorzeń współistniejących. Do podstawowych metod leczenia i zapobiegania insulinooporności należy promowanie zdrowego stylu życia od wczesnych lat dzieciństwa do okresu starości.
Co to jest zjawisko insulinooporności?
Insulinooporność jest definiowana jako zaburzenie homeostazy glukozy polegające na zmniejszonej wrażliwości mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby oraz innych tkanek na insulinę pomimo jej prawidłowego lub podwyższonego stężenia we krwi. Insulina jest hormonem działającym za pośrednictwem swoistych receptorów obecnych na powierzchni większości komórek organizmu. Najwięcej tych receptorów stwierdza się na komórkach tłuszczowych, hepatocytach i komórkach mięśni poprzecznie prążkowanych. Tkankowa oporność charakteryzuje się zmniejszonym wychwytem glukozy przez tkankę mięśniową, nasiloną lipolizą w tkance tłuszczowej i zwiększonym uwalnianiem wolnych kwasów tłuszczowych (WKT). Wątrobowa oporność doprowadza do nasilonej glikogenolizy, glukoneogenezy, zwiększonej syntezy cholesterolu lipoprotein o bardzo niskiej gęstości (VLDL – very low density lipoprotein) i triglicerydów przez hepatocyty1.
Zaburzenia działania insuliny w tkankach mogą występować na poziomie przedreceptorowym, receptorowym i poreceptorowym2.
