Uroginekologia
Nietrzymanie moczu u kobiet
lek. Paulina M. Malarkiewicz
lek. Włodzimierz Rottke
- Nietrzymanie moczu znacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn, co bezpośrednio wynika z anatomii kobiecych dróg moczowych oraz przyczyn powstawania tego zaburzenia
- Najczęściej stwierdza się wysiłkowe nietrzymanie moczu oraz parcia naglące; możliwe jest również ich współistnienie w postaci mieszanej
- W pierwszej kolejności należy wprowadzić postępowanie zachowawcze (m.in. dieta, zmniejszenie masy ciała, zrezygnowanie z palenia papierosów, modyfikacja przyjmowanych leków) i fizjoterapię. Niekiedy konieczna jest także farmakoterapia i/lub leczenie operacyjne
Nietrzymanie moczu jest powszechnym zaburzeniem występującym u kobiet. Dane o liczbie pacjentek zmagających się z tym problemem mogą być niedoszacowane ze względu na krępujący charakter dolegliwości. Częstość występowania nietrzymania moczu zwiększa się wraz z wiekiem. Umiejętność identyfikacji pacjentek z grupy ryzyka stanowi profilaktykę pierwotną nietrzymania moczu. Odpowiednia diagnostyka wstępna powinna się odbyć na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Modyfikacja stylu życia i leczenie zachowawcze mogą być pomocne w początkowym stadium zaburzeń. W przypadku zaawansowania procesu pacjentka powinna być skierowana do specjalisty w celu kwalifikacji do leczenia operacyjnego. Jeżeli zostanie rozpoznane nietrzymanie moczu z parć naglących, leczenie farmakologiczne może wprowadzić lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.
Definicja i postacie zaburzenia
Nietrzymanie moczu to każda mimowolna utrata moczu prowadząca do częściowego lub całkowitego opróżnienia pęcherza moczowego1.
Wyróżniamy kilka rodzajów nietrzymania moczu, z których najczęstsze jest wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM). Dochodzi do niego w przypadku wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej podczas wysiłku fizycznego (kaszel, kichanie czy aktywność fizyczna). Jest spowodowane dysfunkcją mięśni dna miednicy mniejszej.
Kolejne ze względu na częstość występowania jest naglące nietrzymanie moczu (NNM). Jest to uczucie nagłego, mimowolnego (niemożliwego do pohamowania) uczucia parcia na mocz, któremu przy braku mikcji towarzyszy nietrzymanie moczu. Jego przyczyną jest nadmierna, nieprawidłowa aktywność mięśni pęcherza moczowego.
U wielu kobiet z rozpoznaniem NNM współwystępuje pęcherz neurogenny (OAB – overactive bladder)2, którego charakterystycznymi objawami są m.in. parcia naglące, częstomocz oraz nokturia. Nie są to jednak synonimy. W OAB może się pojawiać nietrzymanie moczu z parć naglących, jest to postać mokra. W przypadku niewystępowania nietrzymania moczu mamy do czynienia z postacią suchą1.