Ortopedia
Powysiłkowe uszkodzenie mięśni
prof. dr hab. n. med. Artur Pupka
- Ze względu na większą masę mięśniową i większą tendencję do podejmowania ekstremalnego wysiłku fizycznego rabdomioliza występuje przede wszystkim u mężczyzn
- W badaniach laboratoryjnych charakterystyczne dla rabdomiolizy są wzrost aktywności CK i AspAT oraz stężenia mioglobiny
- Do głównych czynników wywołujących rozpad mięśni należą: przerwy w podejmowaniu aktywności fizycznej, rozpoczynanie intensywnego treningu o dużym obciążeniu bez przygotowania i wprowadzanie do treningu ćwiczeń angażujących nowe partie mięśni
Wysiłek fizyczny – podstawowa charakterystyka
Najczęstszą przyczyną uszkodzenia mięśni jest wysiłek fizyczny1-14 rozumiany jako praca mięśni szkieletowych powodująca wydatek energetyczny wraz ze wszystkimi zmianami czynnościowymi zachodzącymi w organizmie15. Wykształcone mechanizmy od wieków zabezpieczały organizm człowieka przed wycieńczeniem. Postęp cywilizacyjny stopniowo zmniejszył wielkość wysiłku niezbędnego do przetrwania i zachowania ciągłości gatunku, a w ostatnich dziesięcioleciach rozwój technologiczny pozwolił nawet na znaczne ograniczenie podstawowej aktywności ruchowej16-18.
Programy profilaktyczne i panujące trendy promujące zdrowy oraz aktywny tryb życia skłaniają do podejmowania wzmożonej aktywności fizycznej przez coraz więcej osób19. Obecnie aktywność ruchowa odbywa się głównie dla przyjemności, rekreacji, utrzymania zdrowia, poprawy sylwetki oraz ze względu na rywalizację sportową. W związku ze sportowym i rekreacyjnym charakterem wysiłku fizycznego w populacji ludzkiej zrodziła się również potrzeba prowadzenia licznych badań naukowych20-22. Jednym z obszarów podlegających analizom naukowym jest coraz bardziej powszechny wysiłek submaksymalny i maksymalny podejmowany w ramach zarówno sportu wyczynowego, jak i amatorskiego, z innych przyczyn niż zaspokojenie podstawowych potrzeb społecznych i fizjologicznych23.
W odniesieniu do wysiłku fizycznego sportowcy i trenerzy skupiają się głównie na mechanice mięśni jako źródle napędu niezbędnego do realizacji wysiłku i pokonania określonego dystansu. Mięśnie szkieletowe stanowią ok. 40% masy ciała i n...
Rabdomioliza – rozpad mięśni
Rabdomioliza jest procesem patologicznym, który zagraża bezpośrednio zdrowiu i życiu pacjenta. Wskutek uszkodzenia mięśni do krwiobiegu trafiają produkty ich degradacji. We krwi zwiększa się aktywność wybranych enzymów, rośnie stężeni...
Do ustalenia prawidłowego rozpoznania niezbędne jest wykonanie badań laboratoryjnych3. Kryteria diagnostyczne rabdomiolizy stanowią przede wszystkim wzrost aktywności CK i aminotransferazy asparaginowej (AspAT – aspartate aminotransferase) ora...
