Zespół bólowy kręgosłupa dotyka coraz młodszą i większą grupę pacjentów. W celu precyzyjnego określenia przyczyny dolegliwości niezbędne jest wykonanie poza badaniem klinicznym badania obrazowego kręgosłupa pod postacią rentgenogramu (RTG), tomografii komputerowej (TK) lub rezonansu magnetycznego (MR). Przed rozpoczęciem terapii kluczowe jest ustalenie przyczyny powodującej szereg objawów ze strony kręgosłupa. Zmiany te mogą obejmować różne struktury anatomiczne, m.in.: kanał kręgowy, krążek międzykręgowy, stawy międzywyrostkowe, mięśnie, powięź oraz więzadła. Do oceny tych struktur wykorzystywane są różne badania.

RTG kręgosłupa

Podstawową metodą służącą do oceny narządu ruchu jest badanie rentgenowskie, które należy wykonać w minimum dwóch projekcjach: AP (anterior/posterior) – przód/tył oraz bocznej. U wielu pacjentów z zespołem bólowym kręgosłupa zastosowanie tej techniki w zupełności wystarcza, ponieważ pozwala ona ocenić:

• zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa (tzw. spondylozę), które mogą występować pod postacią różnych objawów radiologicznych: osteofitów na przednich/tylnych krawędziach trzonów, zmniejszonej wysokości międzykręgowej, sklerotyzacji chrzęstnych płytek granicznych lub zmian zwyrodnieniowych w stawach międzywyrostkowych (tzw. spondyloartrozy)
• zmiany przeciążeniowe w przebiegu np. zespołu bólowego o charakterze mięśniowym; kluczową cechą radiologiczną jest zaburzenie krzywizn kręgosłupa, np. zniesienie fizjologicznej lordozy szyjnej lub lędźwiowej
• podstawowe zmiany o charakterze urazowym
• zaburzenia balansu strzałkowego
• deformacje kręgosłupa, np. skoliozę, szczególnie u dzieci jako badanie przesiewowe
• kręgosłup w ramach kontroli pooperacyjnej lub jako monitoring procesu terapeutycznego.

Rentgenodiagnostyka jest podstawowym narzędziem diagnostycznym dla lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Badanie to wykorzystuje promieniowanie jonizujące, zatem potencjalnie szkodliwe. Należy wziąć pod uwagę, że większość badań jest wykonywana za pomocą aparatów cyfrowych. W tym przypadku dawka promieniowania jonizującego jest niewielka w przeciwieństwie do badania metodą tomografii komputerowej. Istotną zaletą badań RTG jest możliwość taniego i szybkiego ich wykonania, co pozwala na wstępne potwierdzenie pierwotnie zakładanej diagnozy. Ze względu na technikę wykonywania badanie RTG nie wywołuje reakcji stresowych u pacjentów związanych np. z klaustrofobią, co zdarza się w przypadku rezonansu magnetycznego.