Osteoporoza jest jedną z najczęstszych chorób współczesnej cywilizacji. Znaczenie medyczne i społeczne osteoporozy wiąże się z liczbą chorych osób. Zgodnie z raportem Narodowego Funduszu Zdrowia z 2019 r. w Polsce na osteoporozę choruje 2,1 mln osób, w tym 1,7 mln kobiet¹. Z patofizjologicznego punktu widzenia osteoporoza to proces zaniku kostnego, którego konsekwencją jest obniżenie biomechanicznej wytrzymałości szkieletu. To zjawisko powoduje występowanie złamań będących skutkiem niewielkiego urazu, zwykle upadku z wysokości własnego ciała. Niektóre złamania, np. kręgów lub żeber, mogą powstać zupełnie bez urazu. Najważniejsze lokalizacje złamań to: kość promieniowa, kość ramienna, koniec bliższy kości udowej oraz kręgosłup. Złamania w tych miejscach szkieletu określa się mianem dużych złamań osteoporotycznych. Znaczenie osteoporozy wiąże się z trzema najważniejszymi czynnikami: liczbą chorych, liczbą złamań oraz ich charakterystyką. Duża liczba chorych upoważnia do nadania osteoporozie miana epidemii. W Polsce rocznie dochodzi do ponad 126 000 złamań, w tym do blisko 35 000 złamań końca bliższego kości udowej wymagających z reguły leczenia operacyjnego. Ale nie tylko liczba złamań stanowi problem. Co istotne, osteoporoza długo przebiega bez czytelnych objawów klinicznych i dopiero wystąpienie typowego złamania osteoporotycznego naprowadza na rozpoznanie. Stąd osteoporoza bywa definiowana jako „cichy złodziej kości”, a do słowa „epidemia” można dodać określenie „cicha”. Cichy złodziej kości, cicha epidemia złamań, poważny problem współczesnych rozwiniętych społeczeństw. Fakt, iż rozpoznanie ustalamy zwykle po wystąpieniu pierwszego złamania, oznacza, że osteoporozę diagnozujemy w stadium znacznego zaawansowania. Jest jeszcze jeden ważny aspekt dotyczący znaczenia złamań. Otóż pierwsze złamanie osteoporotyczne istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnego incydentu. Gdy wcześniej doszło do złamania kości promieniowej, to ogólne ryzyko kolejnych złamań wzrasta około dwukrotnie, a w przypadku złamań końca bliższego kości udowej lub kręgów nawet 4-6 razy.

Badanie densytometryczne

W procesie diagnostycznym osteoporozy kluczową rolę odgrywa pomiar gęstości mineralnej kości, czyli pomiar densytometryczny. Powszechnie uznano, że do rozpoznania osteoporozy niezbędne jest wykonanie badania kręgosłupa lędźwiowego lub końca bliższ...