Główne różnice pomiędzy skalą SCORE a SCORE2

Zaktualizowany model przewidywania

Kluczowe zmiany w skali SCORE2 w porównaniu z oryginalnym SCORE to:

• szerokie wykorzystanie danych wyjściowych, danych do kalibracji i walidacji modeli
• możliwość przewidywania wyników dotyczących ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz ryzyka incydentów niezakończonych zgonem po uwzględnieniu współistniejącego ryzyka związanego ze zdarzeniami innymi niż sercowo-naczyniowe
• dostosowanie modeli do czterech różnych regionów Europy oraz w przyszłości możliwość szybkich aktualizacji z wykorzystaniem rutynowo gromadzonych danych w celu dalszego dostosowania SCORE2, by dokładniej szacować ryzyko w poszczególnych krajach.

Cztery różne regiony ryzyka sercowo-naczyniowego

SCORE2 obejmuje znane czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, takie jak: wiek, płeć, stężenie lipidów, ciśnienie tętnicze i palenie. Ponadto wykorzystuje konkurencyjny model ryzyka, dostosowując ryzyko do prawdopodobieństwa wystąpienia innego zdarzenia, co pozwala na lepsze oszacowanie ryzyka w młodszej i starszej populacji. Nowym aspektem jest ponowna kalibracja dla czterech różnych regionów w Europie – kontynent dzieli się na obszary niskiego, średniego, wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka na podstawie liczby zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych na 100 000 mieszkańców.

Korzyści dla pacjentów i klinicystów

Nowe algorytmy przewidywania ryzyka są niezbędne do komunikacji i powinny ułatwić wspólne podejmowanie decyzji oraz zarządzanie ryzykiem u osób w średnim i starszym wieku. Narzędzie to ma na celu wsparcie kardiologów i lekarzy rodzinnych w zidentyfikowaniu osób, które prawdopodobnie odniosą największe korzyści z działań prewencyjnych ukierunkowanych na zmniejszenie ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak modyfikacja stylu życia czy farmakoterapia. Umożliwi to klinicystom omówienie z pacjentem ryzyka sercowo-naczyniowego i tego, jak lepiej zapobiegać incydentom sercowo-naczyniowym w przyszłości. Z kolei specjalistom zdrowia publicznego pozwoli zrozumieć różnice dotyczące zagrożenia w danym kraju lub populacji. W przypadku pacjentów zapewni to lepsze oszacowanie ryzyka, co w praktyce oznacza ukierunkowanie leczenia na najważniejsze czynniki ryzyka i ich odpowiednią oraz wczesną kontrolę.

Określenie ryzyka sercowo-naczyniowego ma na celu identyfikację pacjentów wysokiego ryzyka oraz pomaga modyfikować intensywność działań prewencyjnych. Pozwala to na natychmiastową i bardziej agresywną interwencję opartą na zmianie stylu życia oraz modyfikacji czynników ryzyka i postępowania terapeutycznego. Wykazano, że populacją odnoszącą największe korzyści z leczenia hipolipemizującego, którego celem jest obniżenie stężenia cholesterolu LDL, są pacjenci wysokiego ryzyka⁶. Z tego względu wszystkie dokumenty zawierające wytyczne profilaktyki opierają intensywność zaleceń na wyjściowym poziomie ryzyka. Ocena, której celem jest pomiar 10-letniego ryzyka zdarzeń, dotyczy określenia ustalonych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego w jednym punkcie czasowym. Oczywiście można zakładać, że złożoność czynników i ich współzależności, a także ich zmienność w czasie powodują, że przewidywanie 10-letniego ryzyka na podstawie pojedynczego punktu w czasie prowadzi do pewnych pułapek w stosowanych obecnie systemach szacowania ryzyka. Dotychczas wykorzystywane systemy nie uwzględniają skumulowanej ekspozycji na kilka czynników ryzyka, pod uwagę biorą bardzo ograniczoną ich liczbę, a indywidualne szacowanie opiera się na danych populacyjnych. Ogólnie rzecz biorąc, narzędzia do przewidywania ryzyka mają tendencję do jego przeszacowywania u osób starszych i o wyższym ryzyku oraz niedoszacowania ryzyka u osób młodszych oraz u kobiet^4,5. Wraz ze starzeniem się populacji coraz większym wyzwaniem i rosnącym problemem staje się oszacowanie ryzyka sercowo-naczyniowego u osób starszych. Narzędzia do tego służące zakładają stały efekt czynników ryzyka, podczas gdy siła oddziaływania różnych czynników ryzyka zmienia się wraz z wiekiem, a związek między tradycyjnymi czynnikami ryzyka a chorobami układu sercowo-naczyniowego słabnie⁵. Należy zauważyć, że wraz z wiekiem wzrasta również ryzyko zgonu z przyczyn innych niż kardiologiczne, w związku z tym ryzyko sercowo-naczyniowe może być powszechnie przeszacowane u osób starszych w dotychczas stosowanych systemach oceny ryzyka. Ponadto SCORE2 lepiej określa całkowite obciążenie chorobami układu sercowo-naczyniowego, szczególnie wśród młodszych osób, a także wykazuje lepszą dyskryminację ryzyka niż SCORE.

Podsumowanie

Skala SCORE2 ma kilka zalet w porównaniu z oryginalnym modelem SCORE, ponieważ opiera się na najbardziej współczesnych i reprezentatywnych zestawach danych dotyczących rozpowszechnienia chorób układu sercowo-naczyniowego w Europie. Jednocześnie uwzględnia wpływ na wyniki współistniejących zagrożeń oraz obciążeń zdrowotnych innych niż choroby układu sercowo-naczyniowego. Dodatkowo ponowna kalibracja SCORE2 w czterech regionach Europy o różnych wyjściowych poziomach ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego poprawia wartość prognostyczną tego narzędzia. Co najważniejsze, SCORE2 zapewnia oszacowanie zarówno zakończonych, jak i niezakończonych zgonem zdarzeń sercowo-naczyniowych i stąd między innymi wynika jego przewaga nad kalkulatorami przewidującymi tylko ryzyko wystąpienia zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Nowy kalkulator ryzyka SCORE2 zawiera najbardziej kompleksowe i aktualne dane opracowane za pomocą zaawansowanych metod statystycznych, dzięki czemu stanowi narzędzie, które pomoże klinicystom lepiej identyfikować osoby z wysokim ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego oraz ułatwi wczesną i odpowiednią interwencję.