Wytyczne w praktyce

Niewydolność serca – przegląd wytycznych ESC z 2021 roku

dr n. med. Monika Gawor

Oddział Kardiomiopatii, Narodowy Instytut Kardiologii Stefana kardynała Wyszyńskiego – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Monika Gawor

Oddział Kardiomiopatii,

Narodowy Instytut Kardiologii – Państwowy Instytut Badawczy

ul. Alpejska 42, 04-628 Warszawa

  • Przedstawienie aktualnych wytycznych European Society of Cardiology (ESC) dotyczących diagnostyki oraz leczenia ostrej i przewlekłej niewydolności serca opublikowanych w 2021 r.
  • Wskazanie najważniejszych różnic pomiędzy obecnymi i poprzednimi wytycznymi ESC
  • Postępowanie w poszczególnych typach niewydolności serca wyodrębnionych na podstawie wartości frakcji wyrzutowej lewej komory

W 2021 r. opublikowano nowe wytyczne European Society of Cardiology (ESC) dotyczące diagnostyki oraz leczenia ostrej i przewlekłej niewydolności serca1. W aktualnych wytycznych ESC w porównaniu z poprzednią edycją z 2016 r. wprowadzono zmiany odnośnie do postępowania w przewlekłej niewydolności serca: uproszczono algorytm leczenia niewydolności serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory, dołączono do farmakoterapii niewydolności serca dapagliflozynę i empagliflozynę, czyli inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT2 – sodium-glucose co-transporter 2), rozszerzono wskazania do stosowania leku złożonego z antagonisty receptora angiotensyny i z inhibitora neprylizyny (ARNI – angiotensin receptor-neprilysin inhibitor), który można rozważyć jako terapię I rzutu1,2. Ponadto zaktualizowano informacje na temat kardiomiopatii, a także dołączono aktualne zalecenia dotyczące leczenia chorób i stanów współistniejących z niewydolnością serca, m.in. cukrzycy, hiperkaliemii, niedoboru żelaza oraz chorób nowotworowych. W nomenklaturze zmieniono nazewnictwo niewydolności serca z frakcją wyrzutową lewej komory w zakresie 41-49%.

Definicja oraz klasyfikacja

Niewydolność serca (HF – heart failure) jest definiowana jako zespół kliniczny składający się z typowych objawów podmiotowych i/lub przedmiotowych, wynikający z zaburzeń w budowie i/lub czynności serca, które powodują wzrost ciśnień wewnątrzsercowych i/lub nieadekwatny rzut serca w spoczynku albo podczas wysiłku.

Aktualne wytyczne ESC podtrzymują podział HF w zależności od wartości frakcji wyrzutowej lewej komory (LVEF – left ventricular ejection fraction) na:

  • niewydolność serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (HFrEF – heart failure with reduced ejection fraction)
  • niewydolność serca z łagodnie obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (HFmrEF – heart failure with mildly reduced ejection fraction)
  • niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory (HFpEF – heart failure with preserved ejection fraction) (tab. 1).

Warto zwrócić uwagę, że zmieniono nazwę HFmrEF, która w poprzednich wytycznych z 2016 r. była określana jako „niewydolność serca z pośrednią frakcją wyrzutową lewej komory” (HFmrEF – heart failure with mid-range ejection fraction). Zmodyfikowano t...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Etiologia

Ustalenie etiologii HF jest bardzo ważne, ponieważ wpływa na dalsze postępowanie terapeutyczne. Do najczęstszych przyczyn HF w krajach rozwiniętych należą choroba wieńcowa [...]

Przewlekła niewydolność serca

Według wytycznych „przewlekła HF” dotyczy osób ze zdiagnozowaną HF lub osób, u których objawy HF pojawiały się stopniowo. Przewlekłą HF rozpoznaje się [...]

Farmakoterapia HFrEF

Celem leczenia pacjentów z HFrEF jest zmniejszenie śmiertelności, zapobieganie hospitalizacjom z powodu HF oraz poprawa stanu klinicznego, wydolności fizycznej i jakości życia. Podstawę farmakoterapii [...]

Wskazania do wszczepienia ICD i do CRT u pacjentów z HFrEF

Rekomendacje dotyczące wtórnej prewencji nagłego zgonu sercowego nie zmieniły się. W celu redukcji ryzyka nagłego zgonu oraz śmiertelności całkowitej zaleca się wszczepienie [...]

Leczenie niewydolności serca z HFmrEF

W celu zmniejszenia ryzyka hospitalizacji z powodu HF oraz zgonu u pacjentów z HFmrEF można rozważyć zastosowanie leków z grup: ACEI, ARB, β-adrenolityków, MRA oraz ARNI [...]

Leczenie niewydolności serca z HFpEF

Jak dotąd nie wykazano, aby jakikolwiek lek w przekonujący sposób zmniejszał śmiertelność i chorobowość pacjentów z HFpEF. Wobec braku terapii modyfikujących przebieg choroby leczenie [...]

Zapobieganie, rehabilitacja i monitorowanie przewlekłej niewydolności serca

W ramach prewencji zaleca się redukowanie czynników ryzyka rozwoju HF oraz leczenie chorób współistniejących (m.in. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, choroby wieńcowej). W celu zmniejszenia [...]

Zaawansowana niewydolność serca

Rozpoznanie zaawansowanej HF opiera się na stwierdzeniu wszystkich poniższych kryteriów pomimo optymalnego leczenia:

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca jest stanem zagrożenia życia charakteryzującym się gwałtownym pojawieniem się objawów HF lub nasileniem wcześniej istniejącej HF. Schemat diagnostyczny [...]

Choroby współistniejące z niewydolnością serca

W aktualnych wytycznych poświęcono wiele uwagi chorobom współistniejącym z HF, które podzielono na choroby sercowo-naczyniowe oraz niekardiologiczne. Wśród rekomendacji odnoszących się do wad [...]

Podsumowanie

Aktualne wytyczne ESC szeroko nawiązują do poprzedniej wersji rekomendacji oraz wielu opublikowanych wcześniej stanowisk naukowych ESC i podsumowują aktualny stan wiedzy na [...]

Do góry