Urologia
Guzy jąder – wytyczne postępowania
dr n. med. Tomasz Syryło
lek. Marcin Radko
- Objawy kliniczne i badania wykonywane w celu rozpoznania guzów jąder
- Klasyfikacja guzów jąder na podstawie Union for International Cancer Control
- Metody terapii stosowane w zależności od typu i stopnia zaawansowania nowotworu
Guzy jąder są zwykle nowotworami złośliwymi, występują rzadko i stanowią 1-1,5% wszystkich nowotworów u mężczyzn. U młodych mężczyzn (25-40 lat) to najczęściej występujące nowotwory. Jądra stanowią typową lokalizację nowotworów zarodkowych, z czego około 60% to nienasieniaki (rozpoznawane w wieku 15-30 lat), a 40% nasieniaki (rozpoznawane w wieku 25-45 lat).
Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka jąder to przede wszystkim wnętrostwo (niezstąpienie jąder), zaburzenia genetyczne (dysgenezja gonad, zespół Klinefeltera) czy wcześniejsze zachorowanie na ten nowotwór.
Objawy kliniczne
W obrazie klinicznym dominuje niebolesne powiększenie jednego jądra, które często stanowi jedyny objaw nowotworu. Powiększone jądro zazwyczaj jest twarde (niekiedy stwardnienie jest ograniczone w miąższu) i wyraźnie cięższe od drugiego. U 10-20% pacjentów występują objawy zapalenia (jądra lub najądrza). Przedłużające się, mimo prawidłowego leczenia antybiotykiem, stany zapalne powinny budzić podejrzenie guza jądra. Czasem pierwsze objawy są związane z uogólnieniem procesu nowotworowego, umiejscowieniem przerzutów lub zaburzeniami hormonalnymi. Nowotwór jądra szerzy się głównie poprzez drogi limfatyczne oraz wzdłuż naczyń jądrowych do zaotrzewnowych węzłów chłonnych, a przerzuty najczęściej lokalizują się w płucach, wątrobie, kościach czy mózgu. Objawy przerzutów związane z masą węzłową obejmują bóle brzucha, lędźwi czy pleców. Inne objawy to: bóle kostne, kaszel, duszność, krwioplucie, bóle głowy i zaburzenia neurologiczne. Rzadko wydzielanie gonadotropiny kosmówkowej przez komórki nowotworowe powoduje ginekomastię.