Choroby zakaźne
Popandemiczny powrót grypy – jakich zmian i wyzwań można oczekiwać w sezonie 2022/2023?
dr n. med. Adriana Roży
prof. dr hab. n. med. Joanna Chorostowska-Wynimko
- W ostatnim czasie zaobserwowano istotną redukcję liczby zakażeń wirusami grypy, co może wynikać m.in. z obostrzeń wprowadzonych podczas pandemii COVID-19, które radykalnie ograniczyły transmisję wirusów oddechowych w populacji
- Szczepienia przeciw grypie wciąż stanowią najważniejszy sposób zapobiegania zakażeniom; w związku z ryzykiem epidemicznym są one szczególnie istotne wśród pracowników opieki zdrowotnej, którzy odgrywają znaczącą rolę w łańcuchu rozprzestrzeniania się wirusa
- Nie bez znaczenia jest sprawnie działający system nadzoru epidemiologicznego, który mógłby ułatwić kontrolę nad rozprzestrzenianiem się wirusa grypy i poprawić działania prewencyjne, dlatego w walce z grypą dobrze byłoby wykorzystać model powstały na potrzeby pandemii COVID-19
Objawy zakażenia układu oddechowego są, niezależnie od grupy wiekowej, jedną z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinetach lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i stanowią poważny problem zdrowotny oraz ekonomiczny na całym świecie. Głównym czynnikiem etiologicznym są wirusy, a do zakażenia dochodzi bezpośrednio w wyniku kontaktu z aerozolami uwalnianymi przez chorych podczas kaszlu i kichania lub pośrednio przez małocząsteczkowe aerozole utrzymujące się w powietrzu do 33 minut (aerozole o średnicy 5 µm) lub nawet do 12 godzin (aerozole o średnicy 1 µm) w pomieszczeniach z ograniczonym przepływem powietrza1. Źródłem kontaktu mogą być również cząstki wirusowe w wydzielinach obecnych na skażonych powierzchniach czy przedmiotach. Wysoka zakaźność wirusów powodujących infekcje dróg oddechowych wynika z wysokiej efektywności ich transmisji, szczególnie w większych skupiskach ludzkich. W 2019 r. stanęliśmy w obliczu globalnego kryzysu zdrowotnego spowodowanego przez pandemię wywołaną koronawirusem SARS-CoV-2, zastosowano na niespotykaną dotąd skalę środki ochrony osobistej i populacyjnej, skupiając uwagę systemu opieki zdrowotnej i społeczeństwa na zagrożeniach związanych z COVID-19. Znacząco mniej uwagi poświęcano innemu, dobrze znanemu patogenowi, występującemu na całym świecie czynnikowi etiologicznemu, jakim są wirusy grypy. Tymczasem związane z nimi problemy i ryzyko zdrowotne – istotne zarówno w skali indywidualnej, jak i społecznej – nadal są poważnym wyzwaniem. Otwarte pozostaje pytanie, czy i na ile doświadczenia z okresu pandemii COVID-19 zmieniły bądź mogą zmienić strategię postępowania wobec grypy sezonowej.
Epidemiologia, czyli społeczna waga problemu w liczbach
Sezon grypowy na półkuli północnej przypada na okres od października do kwietnia, ze szczytem zachorowań w Polsce między styczniem a marcem, na półkuli południowej – od maja do września, podczas gdy w klimacie tropikalnym trwa cały rok2,3. Istotni...