Wytyczne w praktyce
Antykoagulacja u pacjentów poddawanych operacjom niekardiochirurgicznym – wytyczne ESC 2022
dr n. med. Anna Oleksiak
- Omówienie ryzyka krwawienia w zależności od rodzaju operacji niekardiochirurgicznej
- Zalecenia dotyczące stosowania terapii przeciwpłytkowej i doustnych antykoagulantów u pacjentów poddawanych zabiegom niekardiochirurgicznym
- Zasady profilaktyki przeciwzakrzepowej w okresie okołooperacyjnym
European Society of Cardiology (ESC) opublikowało niedawno zalecenia dotyczące oceny sercowo-naczyniowej i postępowania z pacjentami poddawanymi operacjom niekardiochirurgicznym1. To bardzo ważny dokument, który porządkuje podejście do pacjenta kardiologicznego wymagającego wykonania operacji niekardiochirurgicznej lub mniejszego zabiegu, jak chociażby ekstrakcja zębów. W artykule zostaną omówione zasady antykoagulacji oparte na najnowszych zaleceniach ESC, które pomogą lekarzom różnych specjalności lepiej przygotować pacjentów do operacji niekardiochirurgicznych. Postępowanie z pacjentami przyjmującymi leki przeciwzakrzepowe powinno uwzględniać równowagę pomiędzy ryzykiem krwawienia a ryzykiem zakrzepicy związanymi zarówno z pacjentem, jak i z samym zabiegiem.
Ryzyko krwawienia
Ryzyko krwawienia łączące się z różnymi rodzajami interwencji przedstawiono w tabeli 1. Oszacowanie ryzyka i podejmowanie decyzji u chorych stosujących leczenie przeciwzakrzepowe jest bardzo ważne, ponieważ przekłada się na ryzyko krwawienia okołooperacyjnego, zdarzeń zakrzepowych oraz śmiertelność pacjentów poddawanych operacjom niekardiochirurgicznym.
Leki przeciwpłytkowe
Monoterapia
U pacjentów przyjmujących kwas acetylosalicylowy w ramach prewencji pierwotnej ryzyko incydentów niedokrwiennych jest niskie i lek można odstawić przed operacją niekardiochirurgiczną. Wytyczne ESC przytaczają wyniki badania POISE-2 – największego badania z randomizacją, w którym oceniano okołooperacyjne stosowanie kwasu acetylosalicylowego u pacjentów poddawanych operacjom niekardiochirurgicznym3. W badaniu wzięło udział 10 010 pacjentów z rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową (33% uczestników) lub ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Przydzielono ich losowo do grup otrzymujących kwas acetylosalicylowy lub placebo. Stosowanie kwasu acetylosalicylowego nie zmniejszyło częstości zgonów lub zawału serca niezakończonego zgonem po 30 dniach (7,0% vs 7,1% w grupie placebo [HR 0,99; 95% CI: 0,86-1,15; p = 0,92]). Poważne krwawienie było częstsze w grupie przyjmującej kwas acetylosalicylowy niż w grupie placebo (4,6% vs 3,8% [HR 1,23; 95% CI: 1,01-1,49; p = 0,04]). Pierwszorzędowe wyniki końcowe były podobne niezależnie od tego, czy pacjenci przyjmowali kwas acetylosalicylowy przed badaniem i czy mieli współistniejącą chorobę naczyniową.
