Wytyczne w praktyce

Diagnostyka astmy u osób dorosłych – wytyczne European Respiratory Society

prof. dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik

Instytut Nauk Klinicznych, Uczelnia Medyczna im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik

Instytut Nauk Klinicznych, Uczelnia Medyczna im. Marii Skłodowskiej-Curie

pl. Żelaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa

e-mail: joanna.domagala-kulawik@uczelniamedyczna.com.pl

  • Omówienie zaleceń European Respiratory Society dotyczących użyteczności badań dodatkowych stosowanych w ambulatoryjnej diagnostyce astmy:
    • najważniejsze jest badanie spirometryczne z próbą rozkurczową, wykazano też przydatność pomiarów stężenia tlenku azotu w powietrzu wydychanym oraz testów nadreaktywności oskrzeli
    • opracowanie zawiera algorytm uwzględniający znaczenie opieki podstawowej i specjalistycznej w diagnostyce astmy stworzony na podstawie wyników pracy grupy specjalistów (lekarzy i pielęgniarek) oraz pacjentów

Astma jest chorobą powszechną we wszystkich grupach wiekowych. Jej przebieg jest niejednorodny, podobnie jak nasilenie i obraz kliniczny. Czynniki wywołujące astmę i zaostrzające jej przebieg również mają charakter osobniczy. Choroba, szczególnie w początkowym okresie, może przebiegać nietypowo i powodować pomyłki diagnostyczne, wymaga też różnicowania z innymi schorzeniami układu oddechowego czy nawet ogólnoustrojowymi, np. alergią. Stąd mimo powszechnego występowania astma stwarza wiele trudności, zwłaszcza w podstawowej opiece medycznej. Jednym z aspektów wymagających pogłębienia wiedzy jest diagnostyka choroby w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Dostępne są liczne materiały edukacyjne na temat astmy, w szczególności Global Initiative for Asthma (GINA)1,2. The National Institute for Health and Care Excellence (NICE) również publikuje aktualne zalecenia i komentarze na temat tej choroby3. Należy podkreślić, że te szeroko dostępne publikacje kierowane są do lekarzy powszechnej opieki medycznej, niekoniecznie do specjalistów. W rzeczywistości jednak astma pozostaje chorobą trudną dla lekarzy pierwszego kontaktu i utarło się, że specjalista jest niezbędny na kolejnych etapach opieki, tj. rozpoznawania, ustalania leczenia, terapii zaostrzeń, opiniowania o stanie choroby. Takie podejście utrudnia opiekę choćby w związku z terminami wizyt – ich sztywne i odległe niekiedy ustalenie nie pozwala na odpowiednie monitorowanie przebiegu schorzenia i jego leczenia.

Jednym z najtrudniejszych elementów jest rozpoznanie astmy. Jak już wspomniano, obraz kliniczny jest niejednorodny, a objawy są relacjonowane przez chorych w roz­maity sposób. Większość objawów ma charakter subiektywny, dlatego też poszukiwane są ...

Przesłanki do opracowania. Metodyka

Jak podają autorzy opracowania, odsetek fałszywie dodatnich rozpoznań astmy sięga 30%, co wynika z uwzględnienia jedynie objawów klinicznych bez zastosowania badania spirometrycznego. Zdarza się to również w opiece specjalistycznej. Opracowanie sk...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przesłanki do opracowania. Metodyka

Jak podają autorzy opracowania, odsetek fałszywie dodatnich rozpoznań astmy sięga 30%, co wynika z uwzględnienia jedynie objawów klinicznych bez zastosowania badania spirometrycznego. [...]

Wyniki

Wyniki przeprowadzonego badania przedstawiono w postaci odpowiedzi na pytania. W tabeli 2 wymieniamy analizowane badania dodatkowe. Wyniki oceny wartości poszczególnych badań dodatkowych na [...]

Badania dodatkowe z perspektywy pacjenta

Wykazano, że dla pacjentów najważniejsze są następujące aspekty diagnostyki astmy:

Zagadnienia do rozwiązania, komentarz

Przedstawione w zarysie główne fakty dotyczące wartości badań diagnostycznych w diagnostyce/potwierdzeniu astmy przy obecności objawów sugestywnych dla tej choroby stały się podstawą proponowanego [...]

Podsumowanie

„Astma jest jak miłość; każdy twierdzi, że wie, co to jest, ale każdy podaje inną definicję” – pozwalamy sobie zacytować autorów [...]
Do góry