Wytyczne w praktyce

Rak tarczycy w świetle wytycznych NICE 2022

lek. Artur Kuchareczko

Klinika Endokrynologii, Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach,

Collegium Medicum, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Adres do korespondencji:

lek. Artur Kuchareczko

Klinika Endokrynologii, Świętokrzyskie Centrum Onkologii

ul. Artwińskiego 3, 25-734 Kielce

  • Szczegółowe omówienie wytycznych NICE z 2022 r. dotyczących postępowania u chorych na raka tarczycy – od diagnostyki (USG, BACC, BG, badania biochemiczne) przez postępowanie terapeutyczne (zabiegi operacyjne, stosowanie 131I, L-tyroksyny) do kontroli po zakończonym leczeniu (zalecane badania i częstość ich przeprowadzania)
  • Porównanie wytycznych brytyjskich z zaleceniami przyjętymi przez polskich ekspertów w 2022 r. – podobieństwa i różnice

W 2022 roku brytyjski National Institute of Health and Care Excellence (NICE) opublikował wytyczne dotyczące oceny i postępowania z pacjentami chorującymi na raka tarczycy. Ich autorzy skupiają się na diagnostyce wstępnej zmian ogniskowych gruczołu tarczowego, kwalifikacji pacjentów do ewentualnego zabiegu operacyjnego oraz sposobie dalszego monitorowania chorych z rozpoznanym i zoperowanym rakiem tarczycy.

Diagnostyka

Badanie ultrasonograficzne i biopsja

W przypadku obecności w gruczole tarczowym zmian ogniskowych aktualne, opublikowane w 2022 roku polskie wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia raka tarczycy u chorych dorosłych zalecają ocenę poszczególnych zmian w badaniu ultrasonograficznym (USG) i przyporządkowanie danego guzka do jednej z pięciu kategorii według klasyfikacji European Thyroid Imaging Reporting and Data System w modyfikacji dla polskich pacjentów (EU-TIRADS-PL). Klasyfikacja ta pozwala na wskazanie onkologicznego ryzyka złośliwości w przypadku danej zmiany ogniskowej. Im wyższy stopień według EU-TIRADS-PL, tym wyższe ryzyko złośliwości (przy czym EU-TIRADS-PL: 1 oznacza brak zmian ogniskowych w tarczycy). W polskich wytycznych określono graniczną wielkość guzka, przy której występują wskazania do wykonania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej (BACC) dla danej kategorii. Zgodnie z nimi:

  • dla zmiany EU-TIRADS-PL: 2 biopsja jest niezalecana (zmiany płynowe i gąbczaste)
  • dla guzka ocenianego jako EU-TIRADS-PL: 3 biopsja jest zalecana w przypadku zmian ≥20 mm (zmiany izoechogeniczne lub hiperechogeniczne bez cech podejrzanych)
  • dla EU-TIRADS-PL: 4 biopsja jest zalecana przy wielkości guzka ≥15 mm (zmiany hipoechogeniczne)
  • dla najwyższego ryzyka złośliwości, tj. EU-TIRADS-PL: 5, BACC jest wskazana przy wielkości zmiany ≥5 mm (ogniska m.in. z obecnymi mikrozwapnieniami, nieregularne, „wyższe niż szersze”, głęboko hipoechogeniczne, z widocznym naciekiem pozatarczycowym).

Autorzy aktualnych wytycznych NICE określają wskazania do BACC tarczycy w sposób mniej rygorystyczny niż polscy eksperci. Według NICE zmianę ogniskową tarczycy należy ocenić pod kątem obecności cech, które świadczą o wyższym stopniu ryzyka złośliw...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kwalifikacja do zabiegu operacyjnego

Według brytyjskich zaleceń kwalifikację do zabiegu operacyjnego należy rozważyć w przypadku zmian ogniskowych, w których dwukrotnie nie uzyskano diagnostycznego wyniku BACC (Thy1, Thy1c, [...]

Postępowanie terapeutyczne

Największe różnice pomiędzy polskimi a brytyjskimi zaleceniami dotyczą postępowania u chorych z podejrzeniem nowotworu pęcherzykowego. Autorzy naszych rekomendacji podkreślają, że ryzyko raka u polskich chorych [...]

Ocena odpowiedzi na leczenie i ryzyko wznowy

Wytyczne brytyjskie, podobnie jak rekomendacje polskie, klasyfikują raka tarczycy do jednej z trzech kategorii ryzyka wznowy (niskie, pośrednie, wysokie) na podstawie wyniku [...]

Badania kontrolne

Niezależnie od ryzyka raka w razie potrzeby należy rozważać wykonywanie kontrolnych badań USG szyi lub kwalifikację do dalszego leczenia, jeśli doszło do [...]
Do góry