Borelioza z Lyme jest najczęściej rozpoznawaną chorobą odkleszczową na świecie. Choroba jest wywoływana przez krętki Borrelia burgdorferi. W Europie dominują gatunki kompleksu B. burgdorferi sensu lato (Borrelia garinii, Borrelia afzelii, Borrelia spielmanii), natomiast w USA – B. burgdorferi sensu stricto. Jest to o tyle istotne, że poszczególne gatunki Borrelia predysponują do rozwoju różnych form klinicznych boreliozy, np. B. burgdorferi sensu stricto cechuje się powinowactwem do stawów, B. afzelii do skóry, zaś B. garinii do układu nerwowego¹.

W USA rocznie jest zgłaszanych ok. 63 000 nowych przypadków zachorowań na boreliozę², zaś w Europie Zachodniej zapadalność na tę chorobę szacuje się na 22,05 na 100 000 na rok³. W Polsce od kilku lat jest raportowanych ok. 20 000 nowych zachorowań rocznie (w 2023 roku 25 244 zachorowania, zapadalność 66,96/100 000). Największe zagrożenie boreliozą występuje na terenie północno-wschodniej Polski (województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie) oraz w województwach małopolskim i lubelskim. Niemniej teren całej Polski uznaje się za obszar endemiczny występowania boreliozy⁴.
W Polsce choroba ta podlega obowiązkowemu zgłaszaniu do stacji sanitarno-epidemiologicznych. Ustalenie dokładnej epidemiologii boreliozy jest niezwykle trudne. Przyczyn tego stanu należy upatrywać w trudnościach napotykanych w trakcie procesu diagnostycznego tej choroby. Zwłaszcza właściwa interpretacja badań serologicznych jest kluczowa do ustalenia prawidłowego rozpoznania. W praktyce klinicznej obserwuje się zjawisko nadrozpoznawalności boreliozy. Dotyczy ono zwłaszcza pacjentów z niespecyficznymi, często subiektywnymi dolegliwościami, u których w procesie diagnostycznym są wykrywane przeciwciała w kierunku boreliozy. Dodatkowo utrzymujące się stabilne miano przeciwciał jest traktowane jako wskazanie do dalszej antybiotykoterapii. Prowadzi to do niczym nieuzasadnionego wielomiesięcznego leczenia. Dużą rolę w tym zjawisku odgrywają również niemające żadnego potwierdzenia w badaniach naukowych rozpowszechniane poglądy o nieuleczalności i przewlekłości boreliozy. Konsekwencją tego faktu jest często pomijanie diagnostyki różnicowej dolegliwości pacjenta, a skupianie się tylko na dodatnim wyniku w kierunku boreliozy.
Z drugiej strony obserwuje się również zjawisko niedorozpoznawalności niektórych form boreliozy, zwłaszcza neuroboreliozy. Większości pacjentów, a również wielu lekarzom borelioza kojarzy się jednoznacznie z objawami ze strony stawów, dlatego też nie jest ona uwzględniana np. przy objawach ostrego zapalenia korzeni rdzeniowych, będącego dość typową manifestacją wczesnej neuroboreliozy.
Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie aktualnych wytycznych diagnostycznych i terapeutycznych boreliozy z Lyme obowiązujących w Polsce i stosowanych w większości krajów Europy, a także w USA.