Ortopedia

Zamrożony bark – diagnostyka i leczenie

Konrad Reweda-Kwiatkowski1

lek. Krzysztof Kowalik2

prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski2

1Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

2Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Adres do korespondencji:

lek. Krzysztof Kowalik

Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej,

Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

ul. Piotra Skargi 9-11, 70-965 Szczecin

e-mail: krzysztof.kowalik.uro@gmail.com

  • Czynniki ryzyka wystąpienia zamrożonego barku
  • Diagnostyka oparta na wywiadzie i badaniu przedmiotowym oraz zastosowanie badań obrazowych w celu wykluczenia innych patologii
  • Metody leczenia nieoperacyjnego (m.in. farmakoterapia, akupunktura, fizjoterapia) oraz operacyjnego w przypadku nieskuteczności wcześniejszego postępowania

Zamrożony bark (inaczej: adhezyjne zapalenie torebki stawowej) jest schorzeniem o nieznanej etiologii, charakteryzującym się bolesnym ograniczeniem czynnego i biernego zakresu ruchu w stawie ramienno-łopatkowym1. Występuje u 2-5% populacji ogólnej, częściej u kobiet2. Pacjenci z tym schorzeniem doświadczają postępującej sztywności barku z towarzyszącym bólem zajętej okolicy, który nasila się w nocy, oraz ograniczeniem ruchomości, które w największym stopniu dotyczy rotacji zewnętrznej. Siła mięśniowa pozostaje niezmieniona3. Wyróżnia się postać pierwotną i wtórną adhezyjnego zapalenia torebki stawowej. Postać pierwotna występuje bez znanej przyczyny4. Często jest rozpoznawana ze współistniejącą cukrzycą typu 25. Postać wtórna rozwija się po urazach lub operacjach w obrębie barku, na skutek unieruchomienia oraz w związku z innymi chorobami, np. podczas leczenia nowotworu piersi. U pacjentów z zespołem ciasnoty podbarkowej, zapaleniem pochewki ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia lub uszkodzeniem ścięgien mięśni stożka rotatorów unieruchomienie i ból prowadzą do ograniczenia ruchomości, co skutkuje rozwojem postaci wtórnej zamrożonego barku4,6. Za czynniki ryzyka zamrożonego barku uznaje się również schorzenia tarczycy oraz chorobę Parkinsona7-9.

Wyróżnia się trzy fazy adhezyjnego zapalenia torebki stawowej:

  • fazę zamrażania – trwa od 2 do 9 miesięcy; pacjenci odczuwają ból oraz postępujące ograniczenie zakresu ruchomości
  • fazę zamrożenia – trwa od 4 do 12 miesięcy i charakteryzuje się zmniejszeniem dolegliwości bólowych z utrzymującym się ograniczeniem ruchomości w stawie ramiennym, szczególnie zgięcia, odwiedzenia, rotacji wewnętrznej i zewnętrznej
  • fazę odmrażania – trwa od 5 do 26 miesięcy; w jej przebiegu obserwuje się poprawę zakresu ruchomości oraz ustąpienie dolegliwości bólowych6,10,11.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Diagnostyka

Jak na razie nie sformułowano jednoznacznych kryteriów diagnostycznych zamrożonego barku15. Rozpoznanie wstępne można ustalić na podstawie dokładnie przeprowadzonego wywiadu oraz badania [...]

Leczenie

W leczeniu zamrożonego barku wyróżnia się metody nieoperacyjne i operacyjne. Do metod nieoperacyjnych należą: farmakoterapia, doustne lub dostawowe iniekcje glikokortykosteroidów, akupunktura, hydrodylatacja oraz [...]

Podsumowanie

Zamrożony bark, czyli adhezyjne zapalenie torebki stawowej, to schorzenie o niejasnej etiologii, charakteryzujące się bolesnym ograniczeniem ruchomości stawu ramienno-łopatkowego. Występuje u 2-5% populacji, [...]
Do góry