Niepożądane odczyny poszczepienne
Po szczepieniu mogą wystąpić objawy niepożądane, między innymi:
- gorączka >39°C, zwykle pomiędzy 6 a 12 dniem po szczepieniu; obserwuje się ją u 5-15% szczepionych
- przejściowa małopłytkowość – z częstością 1/25 000-1/500 000 podanych dawek szczepionki
- reakcje alergiczne, najczęściej skórne o łagodnym przebiegu, związane głównie z neomycyną i żelatyną, które są składnikami szczepionki.
Profilaktyka poekspozycyjna
W profilaktyce odry możliwe jest skuteczne zastosowanie szczepionki w ciągu 72 godzin po kontakcie z chorym. Nie potwierdzono skuteczności takiego postępowania w przypadku świnki i różyczki.
Profilaktyka odry w świetle polskiego prawa
W przypadku profilaktyki odry u dorosłych ma zastosowanie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 września 2016 r. (DzU poz. 1418) umożliwiające uodpornienie na koszt budżetu państwa. W rozporządzeniu stwierdza się, że szczepieniami są objęte osoby nieszczepione lub niemające udokumentowanego szczepienia, bez względu na ich wiek, które przebywają w środowisku o niskim odsetku osób zaszczepionych oraz były lub mogą być narażone na styczność z osobą chorą lub podejrzaną o zachorowanie na odrę. Szczepienia są wykonywane przy użyciu szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce.
Podsumowanie
- Za uodpornione uznaje się osoby, które otrzymały dwie dawki szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce lub mają potwierdzone laboratoryjnie przebycie tych chorób.
- Chorowanie na odrę, świnkę lub różyczkę nie stanowi przeciwwskazania do szczepienia.
- Istotnym przeciwwskazaniem do szczepienia jest ciąża lub możliwość zajścia w ciążę w ciągu 4 tygodni po szczepieniu.
- Aktualne regulacje prawne pozwalają szczepić wielu dorosłych narażonych na zakażenie wirusem odry na koszt państwa.
ABSTRACT
Prevention of measles, mumps and rubella: A highly controversial vaccination
Measles, mumps and rubella (MMR) are three infectious viral diseases that can be best prevented using combined vaccines containing live attenuated virus strains. The National Programme of Immunizations for 2020 provides that the following groups are required to be vaccinated against MMR: children at the age of 13-15 months (dose 1) and children at the age of 6 years, who were born after 31 December 2014, or children at the age of 10 years, who were born after 31 December 2010 (dose 2). Prior to the implementation of country-wide vaccinations against measles, most of the Polish population used to suffer from this disease in their childhood, and therefore they had immune antibodies in the adulthood. In medical practice, individuals who have received two doses of vaccine at an interval of at least 4 weeks or have had measles based on laboratory test results can be considered immune to this disease. People who have received at least one dose of a vaccine against rubella or have had rubella confirmed based on laboratory test results can be considered immune to this disease. MMR vaccinations are recommended for all adults who have not acquired immunity to at least one of the respective diseases. MMR vaccination can be of specific importance to health care professionals, people working with children or travelling to endemic regions. In case of doubts as to whether an individual to be vaccinated has had any of the diseases caused by viruses contained in a vaccine, it should be noted that prior infection is not a contraindication to being vaccinated.
Zalecane piśmiennictwo
1. Bogusz J, Paradowska-Stankiewicz I. Measles in Poland in 2017. Przegl Epidemiol 2019;73(3):297-304
2. Bogusz J, Paradowska-Stankiewicz I. Rubella in Poland in 2017. Przegl Epidemiol 2019;73(3):305-10
3. Bogusz J, Paradowska-Stankiewicz I. Mumps in Poland in 2017. Przegl Epidemiol 2019;73(3):311-15
4. https://www.pzh.gov.pl/serwisy-tematyczne/program-who-eliminacji-odry-rozyczki/
5. Kimberlin DW (ed.). Red Book: 2018-2021 Report of the Committee on Infectious Diseases. American Academy of Pediatrics, 2018
6. Plotkin S, Orenstein W, Offit P, et al. Plotkin’s Vaccine. Vaccines, seventh edition. Elsevier, 2017