Psychiatria
Bulimia psychiczna
prof. dr hab. n. med. Małgorzata Janas-Kozik
Żarłoczność psychiczna (BN – bulimia nervosa) występuje ok. 4 razy częściej niż jadłowstręt psychiczny, ale chore rzadziej trafiają do szpitala. Objęte są raczej leczeniem ambulatoryjnym.
CELE ARTYKUŁU
Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:
- wymienić kryteria klasyfikacyjne bulimii psychicznej
- wymienić objawy kliniczne i powikłania somatyczne oraz psychiczne bulimii psychicznej
- skierować odpowiednio chorą cierpiącą na bulimię psychiczną na dalszą terapię
Wprowadzenie
Bulimia psychiczna należy do klasycznych zaburzeń odżywiania. Etymologia słowa bulimia wywodzi się z połączenia dwóch greckich słów: limos (głód) i bous (byk), co oznacza byczy głód. Jako odrębną jednostkę zaburzeń odżywiania po raz pierwszy opisał bulimię psychiczną Russell w 1979 r. Od tamtej pory funkcjonuje ona jako jednostka nozologiczna, ale również jako zespół objawów towarzyszący innym zaburzeniom psychicznym. Rozpowszechnienie bulimii psychicznej szacuje się na 1-4% u młodzieży oraz 0,7-1,3% u dorosłych. Występuje ona częściej u kobiet, które wcześniej bez większego powodzenia stosowały diety odchudzające. Objawy kliniczne pojawiają się zazwyczaj między 18 a 25 r.ż. Niski wskaźnik występowania BN odnotowuje się u osób rasy czarnej. Od lat 80. XX w. wzrasta jej rozpowszechnienie wśród dziewcząt azjatyckich. Czynniki ryzyka zachorowania są w dużej mierze wspólne dla wszystkich zaburzeń odżywiania, a za częściej predysponujące uważa się:
- czynniki rodzinne – częstsze występowanie chorób afektywnych i choroby alkoholowej
- czynniki indywidualne – otyłość, doświadczenie nadużycia seksualnego lub przemocy fizycznej.
Kryteria diagnostyczne bulimii psychicznej wg ICD-10 i DSM-5 opisano w tabeli 1.
Z puntu widzenia klinicznego wyróżniamy dwa typy bulimii psychicznej. Ich objawy przedstawiono w tabeli 2.
U chorych obserwuje się różne formy kompensujące objadanie się. Do najczęstszych należy prowokowanie wymiotów (ok. 85%), ćwiczenia (60%), stosowanie środków moczopędnych (30%) i przeczyszczających (15%). Zgodnie z kryteriami DSM-5 należy określić, czy obserwuje się częściową, czy pełną remisję (tab. 3).
W obrazie klinicznym trzeba również uwzględnić ciężkość choroby. Za łagodną uważa się bulimię psychiczną, gdy odnotowuje się od jednego do trzech epizodów nieodpowiednich zachowań kompensacyjnych w tygodniu. Postać umiarkowana to taka, w której ob...
