2. Istnieje możliwość łączenia techniki endoskopowej i laparoskopowej w wybranych przypadkach raka żołądka. Większość z tych zabiegów ma charakter miejscowego, pełnościennego wycięcia zmiany staplerami laparoskopowymi i wykonywana jest pod kontrolą endoskopową.[13, 14] Laparoskopia wykorzystywana jest też do pobrania do oceny histopatologicznej tzw. węzła wartowniczego lub nawet do przeprowadzenia limfadenektomii.[15] Leczenie tymi metodami ma charakter doświadczalny i może być prowadzone na zasadzie badania naukowego.

3. Ze względu na ciągle niewielką liczbę rozpoznań wczesnego raka żołądka zalecane jest wykonywanie tych zabiegów przez lekarzy wyspecjalizowanych w zaawansowanych technikach endoskopowych, ewentualnie przez szkolących się, w ramach ośrodka specjalistycznego.

Właściwa kwalifikacja do zabiegu oparta na dokładnej interpretacji obrazu endoskopowego, doświadczenie zespołu oraz dobra współpraca z patologiem ma podstawowe znaczenie w skuteczności leczenia. Doświadczenia wybranych ośrodków w naszym kraju wskazują, że endoskopowa resekcja również w warunkach polskich może stanowić metodę radykalnego leczenia wczesnego raka przewodu pokarmowego.[7, 16]

Piśmiennictwo

1. Wojtyniak B. Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania. PZH Warszawa 2012

2. Chai NL, Ling-Hu EQ, Morita Y et.al. Magnifying endoscopy in upper gastroenterology for assessing lesions before completing endoscopic removal. World J Gastroenterol 2012; 18: 1295-1307

3. Li HY, Ge ZZ, Fujishiro M, et. al. Current clinical applications of magnifying endoscopy with narrow band imaging in the stomach. Diagn Ther Endosc 2012; 2012: 271914

4. Sano T, Aiko T. The International Gastric Cancer Association and The Japanese Gastric Cancer Association 2011. Gastric Cancer Treatment Guidelines 2010, (version 3). New Japanese classification and treatment guidelines for gastric cancer: revision concepts and major revised points. Gastric Cancer 2011; 14: 97–100

5. Sano T, Kodera Y. The International Gastric Cancer Association and The Japanese Gastric Cancer Association 2011. Japanese gastric cancer treatment guidelines 2010 (ver. 3). Gastric cancer 2011; 14: 101-112

6. Ono H, Kondo H, Gotoda T I wsp. Endoscopic mucosal resection for treatment of early gastric cancer Gut. 2001; 48: 225–229

7. Białek A, Wiechowska-Kozłowska A, Pertkiewicz J. Endoscopic submucosal dissection for the treatment of neoplastic lesions in the gastrointestinal tract World J Gastroenterol. 2013; 19(12): 1953-1961

8. Zinkiewicz K, Skoczylas T, Szumiło J i wsp. Mukozektomia endoskopowa w leczeniu wczesnego raka żołądka – opis przypadku. Gastroenterol Pol 2003; 10(5): 463-466

9. Gotoda T. Endoscopic resection of early gastric cancer. Gastric Cancer. 2007;10:1-11

10. Yada T, Yokoi C, Uemura N. The Current State of Diagnosis and Treatment for Early Gastric Cancer Diagn Ther Endosc. 2013; 2013: 241320

11. Ono S, Fujishiro M, Koike K. Endoscopic submucosal dissection for superficial esophageal neoplasms World J Gastrointest Endosc. 2012; 4(5): 162-166

12. Kulig J , Wallner G , Drews M i wsp. Polski Konsensus w Sprawie Leczenia Chorych na Raka Żołądka - aktualizacja 2013 Pol Przegl Chir (w trakcie publikacji)

13. Wong DC, Wong SK, Leung AL, Chung CC, Li MK. Combined endolaparoscopic intragastric excision for gastric neoplasms. J Laparoendosc Adv Surg Tech A. 2009;19:765-770

14. Hiki N, Yamamoto Y, Fukunaga T, Yamaguchi T, Nunobe S, Tokunaga M, Miki A, Ohyama S, Seto Y. Laparoscopic and endoscopic cooperative surgery for gastrointestinal stromal tumor dissection. Surg Endosc. 2008;22:1729-1735

15. Cahill RA, Asakuma M, Perretta S, Leroy J, Dallemagne B, Marescaux J, Coumaros D. Supplementation of endoscopic submucosal dissection with sentinel node biopsy performed by natural orifice transluminal endoscopic surgery (NOTES) (with video) Gastrointest Endosc. 2009;69:1152-1160

16. Zinkiewicz K, Skoczylas T, Juśkiewicz W i wsp. Wstępne wyniki leczenia wczesnego raka przewodu pokarmowego za pomocą endoskopowej mukozektomii. Pol Przegl Chir 2005; 77,1:47-60

Do góry