Onkogeriatria
Pacjent w starszym wieku po skutecznym leczeniu onkologicznym – co dalej?
dr n. med. Katarzyna Broczek
- Opieka lekarska nad seniorem po przebytej chorobie onkologicznej – zadanie dla onkologa czy lekarza podstawowej opieki zdrowotnej?
- Odległe działania niepożądane terapii onkologicznej u osób starszych
- Całościowa ocena geriatryczna – jak jej używać?
- Zespół kruchości oraz sarkopenia – dwa zespoły geriatryczne, na które należy zwrócić szczególną uwagę
Wraz z postępem metod diagnostycznych i terapii onkologicznej nowotwory są coraz częściej wykrywane na tyle wcześnie, że możliwe jest skuteczne leczenie. Osoby w starszym wieku stanowią wzrastający odsetek pacjentów onkologicznych, a wiek jest postrzegany jako coraz mniej istotne przeciwwskazanie do terapii. U części chorych nowotwór staje się chorobą przewlekłą, z którą pacjent żyje wiele lat. Zarówno pacjenci wyleczeni z nowotworu, jak i ci, którzy żyją z chorobą nowotworową, potrzebują opieki lekarskiej.
Kto powinien ją zapewniać i kto powinien pełnić główną rolę w tym procesie: onkolog czy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ)?
Na jakie aspekty stanu zdrowia pacjenta należy zwrócić szczególną uwagę?
W poniższym artykule postaramy się znaleźć przynajmniej część odpowiedzi na te pytania.
Opieka podstawowa czy specjalistyczna?
Zakończenie aktywnej fazy leczenia onkologicznego i uznanie pacjenta za wyleczonego z potencjalnie śmiertelnej choroby jest wspaniałym sukcesem medycyny. Stanowi to nie tylko koniec określonego okresu terapii, lecz także początek wieloletniej obserwacji, polegającej na okresowej kontroli stanu zdrowia. Pacjenci w starszym wieku wymagają wzmożonej opieki ze względu na choroby towarzyszące i wyższe ryzyko występowania odległych działań niepożądanych terapii onkologicznej niż u osób młodszych. Opieka medyczna po wyleczeniu nowotworu wykracza więc znacznie poza wykluczenie nawrotu choroby i stwarza pole do współdziałania podstawowej opieki zdrowotnej i onkologii.
Dotychczas nie stworzono jednolitych zaleceń dotyczących opieki medycznej nad osobami wyleczonymi z nowotworu, ale w różnych krajach trwa gorąca dyskusja na ten temat i zwraca się coraz większą uwagę na potrzebę organizowania systemu opieki zintegrowanej. W Wielkiej Brytanii zauważa się niewystarczalność rozwiązań proponowanych przez system ochrony zdrowia (NHS – National Health Service) i podkreśla konieczność restrukturyzacji1.
Ciekawe badania przeprowadzono mniej więcej 10 lat temu w USA; zwrócono się do ponad 1000 lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i ponad 1000 onkologów z prośbą o ocenę ich roli w systemie opieki nad pacjentami onkologicznymi w okresie 5 lat po zak...
