Wprowadzenie

Chłoniaki stanowią różnorodną grupę chorób nowotworowych wywodzących się z układu chłonnego. Chłoniaki po białaczkach i guzach ośrodkowego układu nerwowego (OUN) są trzecią co do częstości występowania chorobą nowotworową, stanowiąc ponad 12% wszystkich nowotworów w populacji dziecięcej.

Wśród chłoniaków wyróżnia się postać ziarniczą (chłoniak Hodgkina) oraz nieziarniczą (non-Hodgkin lymphoma, NHL).

Czynniki ryzyka

Do czynników ryzyka występowania chłoniaków zalicza się:

1. Wrodzone bądź nabyte zaburzenia immunologiczne

• Wrodzone zespoły niedoborów odporności – ataksja-teleangiektazja, agammaglobulinema Bruttona sprzężona z płcią, zespół autoproliferacyjny Canale’a-Smitha, ciężki złożony niedobór odporności, zespół Wiskotta-Aldricha, zespół Nijmegen, zespół Chediaka-Higashiego
• AIDS – u tych chorych najczęściej stwierdza się zaawansowaną chorobę w momencie rozpoznania
• Immunosupresję po przeszczepach narządowych

2. Czynniki zakaźne

• Wirus Epsteina-Barr (EBV) jest związany z występowaniem chłoniaka Burkitta, innych nieziarniczych chłoniaków u chorych z zaburzeniami odporności oraz chłoniaka Hodgkina. U 26-40% chorych z chłoniakiem Hodgkina stwierdza się DNA wirusa EBV. U osób, które chorowały na mononukleozę zakaźną, obserwuje się 3-krotnie zwiększone ryzyko zachorowania na chłoniaka Hodgkina.
• Ludzki wirus niedoboru odporności (HIV) – chłoniak Burkitta, chłoniak z rozlanych olbrzymich komórek B (DLBCL) – ma udział w patogenezie endemicznych chłoniaków T (Azja, Afryka, Ameryka Południowa)
• Wirus hepatotropowy wirusowego zapalenia wątroby C (HCV)
• Helicobacter pylori – chłoniak typu MALT (mucosa-associated lymphoid tissue)

3. Choroby autoimmunologiczne

• Reumatoidalne zapalenie stawów, wole Hashimoto, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół Sjörgena

4. Promieniowanie jonizujące

• U pacjentów po przebytym leczeniu nieziarniczego chłoniaka ryzyko zachorowania na chłoniaka Hodgkina jest 16-krotnie większe w porównaniu do populacji ogólnej.
• U pacjentów po leczeniu chłoniaka Hodgkina poddanych radioterapii stwierdza się zwiększone ryzyko występowania chłoniaka nieziarniczego.
• Istnieją doniesienia dokumentujące rolę złych warunków socjoekonomicznych jako czynnika ryzyka wystąpienia chłoniaka Hodgkina u dzieci, co najprawdopodobniej związane jest z częstymi zakażeniami u tych chorych.

Chłoniak Hodgkina – ziarnica

Choroba stanowi ok. 5% wszystkich nowotworów u dzieci i młodzieży. Częściej występuje u starszych dzieci i nastolatków z niewielką przewagą dziewcząt. U młodszych dzieci do 10 roku życia występuje częściej u chłopców. Jest to choroba, w której doc...