Wprowadzenie

Dzięki wielkiemu postępowi, jaki dokonał się w ostatnich dekadach w dziedzinie onkologii, możemy dziś, również w Polsce, skutecznie wyleczyć ponad 80% nowotworów u dzieci. Każdego roku w Polsce u około 1100-1200 dzieci w wieku do 18 roku życia rozpoznawany jest nowotwór złośliwy. W tym czasie 2000-2200 dzieci poddawanych jest intensywnej terapii przeciwnowotworowej. Kolejne 11 000 dzieci rocznie monitoruje się po zakończonym leczeniu i co roku ta liczba będzie się zwiększała, gdyż większość dzieci jest skutecznie leczona.

Klasyfikacja i epidemiologia

Nowotwory u dzieci podzielone są według International Classification of Childhood Cancer na 12 grup:

1. Białaczki

2. Chłoniaki

3. Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego

4. Nowotwory układu współczulnego

5. Retinoblastoma

6. Nowotwory nerek

7. Nowotwory wątroby

8. Nowotwory kości

9. Mięsaki tkanek miękkich

10. Nowotwory zarodkowe

11. Nowotwory nabłonkowe

12. Inne rzadko występujące nowotwory

Klasyfikacja ta ma więc głównie charakter histologiczny i różni się zasadniczo od klasyfikacji nowotworów u dorosłych, która ma charakter narządowy, a więc związany z lokalizacją poszczególnych nowotworów. Najczęstszym nowotworem u dzieci w Polsce są białaczki – stanowią one ponad 26% wszystkich chorób nowotworowych wieku dziecięcego. Prawie 16% to inne nowotwory układu krwiotwórczego – chłoniak Hodgkina i chłoniaki nieziarnicze. Ponad 22% wszystkich nowotworów wieku dziecięcego stanowią guzy ośrodkowego układu nerwowego, ponad 8% – nowotwory kości, a około 7% – nowotwory układu współczulnego. Pozostałe nowotwory występujące u dzieci to: mięsaki, nowotwory nerki, zarodkowe, retinoblastoma, nowotwory wątroby i inne. Należy też pamiętać, że częstość występowania poszczególnych nowotworów jest inna u dzieci i u dorosłych. Te nowotwory, które najczęściej występują u dorosłych, takie jak raki piersi, płuc, jelita grubego, występują bardzo rzadko w wieku dziecięcym, natomiast najczęstsze nowotwory wieku dziecięcego są z kolei niezbyt często rozpoznawane u osób dorosłych.

Nowotwory u dzieci i młodzieży nie występują zatem często. Stanowią one 1-1,5% nowotworów całej populacji. Alarmujące jest jednak to, że są drugą, po wypadkach i urazach, przyczyną zgonów małych pacjentów. Podstawowym problemem w leczeniu nowotworów u dzieci jest zbyt późne rozpoznanie.