Pytania do specjalisty

Alergologia

Dr n. med. Anna Zawadzka-Krajewska

Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego WUM

Pediatr Dypl. 2013;17(6):72-79

1. Kiedy u niemowlęcia należy podejrzewać atopowe, a kiedy łojotokowe zapalenie skóry? Jak leczyć łojotokowe zapalenie skóry?

Niejednokrotnie łojotokowe zapalenie skóry jest błędnie rozpoznawane jako atopowe zapalenie skóry. Być może wynika to z faktu, że łojotokowe zapalenie skóry często występuje u niemowląt ze skłonnością do atopii. Z badań wynika, że u połowy niemowląt z objawami nasilonego łojotokowego zapalenia skóry może rozwinąć się atopowe zapalenie skóry. Objawy łojotokowego zapalenia skóry pojawiają się wcześniej niż atopowego, zwykle w pierwszych dniach lub tygodniach życia. Zlokalizowane są głównie na owłosionej skórze głowy (tzw. ciemieniucha), w okolicy brwi, środkowej części twarzy, za uszami, w fałdach skórnych, w okolicy pieluszkowej, wokół pępka. Wykwity mają charakter rumieniowo-wysiękowy. Występują pod postacią tłustych, szarożółtych łusek i strupów, zwykle dość silnie przylegających do podłoża. Przyczyną zmian jest nadmierne wydzielanie łoju i zakażenie drożdżakami. Zazwyczaj po kilku tygodniach, rzadziej po kilku miesiącach, zmiany skórne cofają się samoistnie bez pozostawienia śladu. Leczenie łojotokowego zapalenia skóry polega na systematycznym stosowaniu preparatów rozmiękczających łuskę w celu usunięcia nawarstwień łusek i strupów. Służą do tego dostępne w aptekach płyny, emulsje i szampony. Nadkażenie bakteryjne lub drożdżakowie należy leczyć przyczynowo.

Objawy atopowego zapalenia skóry pojawiają się zazwyczaj około 3 miesiąca życia. Typowymi wykwitami są grudki wysiękowe, zwykle na rumieniowym podłożu. Zmiany mogą mieć charakter ostry lub przewlekły. Najbardziej charakterystycznym objawem atopowego zapalenia jest świąd i suchość skóry. Lokalizacja zmian zależy od wieku pacjenta. U małych dzieci zmiany zlokalizowane są przede wszystkim na twarzy, głównie na policzkach, wyprostnych powierzchniach kończyn i tułowiu. O rozpoznaniu atopowego zapalenia skóry decyduje obraz kliniczny, morfologia i lokalizacja zmian skórnych. W rozpoznaniu stosowane są kryteria Hanifina i Rajki. Do kryteriów większych należą:

  • przewlekły, nawrotowy przebieg choroby
  • typowa lokalizacja zmian
  • świąd
  • wywiad atopowy u dziecka lub członków rodziny

Do kryteriów mniejszych należą:

  • wczesne wystąpienie zmian skórnych
  • zwiększone stężenie IgE
  • dodatnie wyniki punktowych testów skórnych
  • świąd skóry po spoceniu
  • nawracające zakażenia skóry
  • nietolerancja pokarmów
  • nietolerancja wełny
  • suchość skóry
  • zaostrzenie zmian o podłożu emocjonalnym
  • wyprysk rąk i/lub stóp
  • biały dermografizm
  • fałd szyjny
  • fałd powieki dolnej
  • zacienienie wokół oczu
  • zapalenie czerwieni wargowej
  • nawrotowe zapalenie spojówek
  • rogowacenie mieszkowe
  • rumień twarzy
  • stożek rogówki
  • zaćma
  • wyprysk sutków
  • łupież biały
  • akcentacja mieszków włosowych

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

2. Czy atopowe zapalenie skóry uprawnia do włączenia mieszanki mlecznej o wysokim stopniu hydrolizy białka?

Na atopowe zapalenie skóry choruje 15-20% populacji dziecięcej. Patogeneza choroby jest złożona, składają się na nią nie tylko mechanizmy immunologiczne typu [...]

3. Kiedy należy wykonać badania alergologiczne i skierować do poradni alergologicznej niemowlę z atopowym zapaleniem skóry?

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą o złożonej patogenezie. Nasilenie objawów skórnych jest zmienne i niejednokrotnie trudno ustalić przyczyny zaostrzenia przebiegu choroby. U około [...]

4. Jakie powinny być zalecenia dietetyczne dla matki karmiącej piersią niemowlę z objawami atopowego zapalenia skóry?

Eliminacja pokarmów z diety matki powinna opierać się na dodatniej próbie prowokacji pokarmem. Polega ona na wyeliminowaniu z diety matki pokarmu podejrzanego o spowodowanie [...]

5. Na podstawie jakich badań można rozpoznać alergię pokarmową u dziecka?

Istnieją bardzo duże trudności w diagnozowaniu alergii pokarmowej. Wynikają one przede wszystkim z:

6. Na czym polega profilaktyka alergii pokarmowej u dzieci z grupy ryzyka rozwoju alergii?

W profilaktyce pierwotnej alergii pokarmowej, czyli w zapobieganiu uczuleniu dziecka predysponowanego do atopii lub alergii, należy uwzględnić:

7. Czy na podstawie obecności specyficznych przeciwciał pokarmowych w klasie IgG i IgG4 w surowicy można rozpoznać uczulenie na pokarm? Czy ich obecność może stanowić podstawę do eliminacji pokarmu z diety?

Obecność specyficznych przeciwciał pokarmowych w klasie IgG wskazuje na wcześniejszy kontakt – spożycie badanego pokarmu. Zwiększenie stężenia specyficznych przeciwciał pokarmowych w klasie IgG4 [...]

8. Od którego roku życia można odczulać? Jakie są metody odczulania? Jaki jest cel odczulania?

Odczulanie, czyli immunoterapia swoista, polega na podawaniu osobie uczulonej alergenu w celu wywołania u niej tolerancji na ten alergen. Wskazane jest tylko w chorobie [...]

9. Czy dziecko w trakcie swoistej immunoterapii można zaszczepić przeciw chorobom zakaźnym?

Dziecko w trakcie swoistej immunoterapii może być szczepione przeciw chorobom zakaźnym. Obowiązuje jednak zachowanie tygodniowego odstępu między podawaniem poszczególnych szczepionek.

10. W jakich odstępach czasu i w jakiej dawce można podawać kolejne dawki adrenaliny we wstrząsie anafilaktycznym?

We wstrząsie anafilaktycznym adrenalina podawana jest domięśniowo, w głowę boczną mięśnia czworogłowego uda. Z tego miejsca wchłaniana jest najszybciej, w celu osiągnięcia maksymalnego stężenie [...]
Do góry