W Polsce lewodropropizyna jest zarejestrowana do leczenia dzieci powyżej 2 roku życia. Dobrze wchłania się przez przewód pokarmowy, jest metabolizowana w wątrobie i wydalana przez nerki¹.

Główne działanie niepożądane lewodropropizyny to senność występująca u mniej więcej 5% stosujących ją pacjentów. Do rzadszych skutków ubocznych zalicza się: odczyny skórne, objawy żołądkowo-jelitowe i anafilaksję. Przeciwwskazaniem do podawania lewodropropizyny dzieciom jest zespół zaburzeń ruchomości rzęsek¹.

Lewodropropizyna to lek o dobrej tolerancji i udowodnionej skuteczności. Z powodzeniem może być stosowana jako lek przeciwkaszlowy zarówno u dzieci, jak i u dorosłych²³.

Leki przeciwhistaminowe

Prometazyna

Prometazyna jest lekiem przeciwhistaminowym I generacji, który może wykazywać działanie przeciwkaszlowe. W randomizowanym, kontrolowanym badaniu, w którym porównywano skuteczność dekstrometorfanu, prometazyny i placebo w leczeniu wirusowej infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci w wieku 1-12 lat, nie wykazano między tymi metodami istotnej różnicy w częstości nocnego kaszlu. W piśmiennictwie istnieją doniesienia o depresji oddechowej zakończonej zgonem u dzieci poniżej 2 roku życia po podaniu tego leku. Ponadto prometazyna może powodować poważne działania niepożądane, takie jak: złośliwy zespół cholinergiczny, supresja szpiku czy uszkodzenie wątroby. Nie powinna być zalecana jako środek przeciwkaszlowy u dzieci²¹.

Substancje pochodzenia naturalnego

Wiele leków na kaszel zawiera substancje pochodzenia naturalnego. Istnieją nieliczne badania dotyczące ich skuteczności i bezpieczeństwa w leczeniu objawowym infekcji dróg oddechowych u dzieci.

Syropy ziołowe

W randomizowanych badaniach kontrolowanych placebo wykazano, że bezalkoholowy ekstrakt z jeżówki purpurowej (Echinacea purpurea) zmniejszał nasilenie i czas trwania kaszlu, przy dobrej tolerancji w populacji pediatrycznej²¹.

W przeglądzie Cochrane stwierdzono, że ekstrakt z Pelargonium sidoides (geranium afrykańskiego) może mieć zastosowanie w leczeniu objawowym łagodnych infekcji dróg oddechowych u dzieci dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i mukolitycznym. Ze względu na obecność naturalnych kumaryn lek ten może jednak powodować zaburzenia krzepnięcia krwi, a opisane przypadki nadwrażliwości i reakcji hepatotoksycznych podważają jego bezpieczeństwo. Jakość danych naukowych przemawiających za stosowaniem ekstraktu z geranium afrykańskiego jest niska²¹.

Porost islandzki (Lichen islandicus) łagodzi objawy suchego kaszlu, bólu gardła i chrypy. Nie przeprowadzono randomizowanych badań, w których by wykazano jego skuteczność¹.

Maści uwalniające lotne substancje czynne, takie jak: mentol, olejek eukaliptusowy, kamfora, tymol, olejek cedrowy, udrażniają drogi oddechowe i wpływają dobrze na sen²¹.

W systematycznym przeglądzie i praktycznym algorytmie Italian Society of Pediatric Allergy and Immunology zauważono, że ostry kaszel u dzieci spowodowany przez infekcje dróg oddechowych jest podtrzymywany przez drażnienie receptorów obecnych w błonie śluzowej gardła, które wymusza potrzebę kaszlu, co może być w pewnym stopniu kontrolowane behawioralnie. Tłumaczy to korzystne działanie przeciwkaszlowe placebo, słodkich syropów oraz miodu, które powlekają błonę śluzową gardła, tworząc barierę dla substancji drażniących².

Taki efekt ochronny na błonę śluzową gardła wykazuje śluz z korzenia prawoślazu, chroniący ją przed miejscowym podrażnieniem. Jego głównym składnikiem są kwaśne polisacharydy, które powlekają gardło, przynosząc ukojenie i zmniejszenie potrzeby kaszlu².

Miód

W przeglądzie Cochrane z 2018 roku przeanalizowano randomizowane, kontrolowane badania, w których porównano skuteczność działania samego miodu lub w skojarzeniu z antybiotykami z brakiem leczenia, placebo oraz z syropem na bazie miodu i z innymi lekami stosowanymi w terapii kaszlu u dzieci w wieku 1-18 lat w warunkach ambulatoryjnych. Wykazano, że miód był lepszy od placebo i difenhydraminy oraz porównywalny z dekstrometorfanem w łagodzeniu ostrego kaszlu i prawdopodobnie bardziej skracał czas trwania kaszlu od placebo i salbutamolu. Ze względu na jakość danych naukowych od słabej do umiarkowanej nie można jednoznacznie potwierdzić ani wykluczyć skuteczności miodu w leczeniu ostrego kaszlu. Jest on przeciwwskazany u dzieci w wieku poniżej 12 miesiąca życia ze względu na potencjalne ryzyko zatrucia jadem kiełbasianym^5,24.

Ektoina

Ektoina jest naturalnym ekstremolitem pochodzenia bakteryjnego o właściwościach przeciwzapalnych i nawilżających drogi oddechowe^25,26.

Roztwór do inhalacji dróg oddechowych zawierający ektoinę rozrzedza gęsty śluz, ułatwia jego odkrztuszenie oraz chroni błonę śluzową dróg oddechowych przed wysuszeniem. Zmniejsza częstość objawów ze strony układu oddechowego u pacjentów z astmą oskrzelową i alergicznym nieżytem nosa dzięki swoim właściwościom immunomodulującym i nawilżającym²⁶.