Wprowadzenie

Nawracające zakażenia górnych dróg oddechowych stanowią bardzo częsty problem w praktyce pediatrycznej. Zakażenia są nieodłącznym następstwem kolektywizacji dzieci i w wielu przypadkach taki obraz kliniczny świadczy jedynie o prawidłowym rozwoju układu odpornościowego. Zawsze jednak należy przeanalizować, czy ich charakter lub przebieg nie świadczą o przewlekłej chorobie leżącej u podłoża obserwowanych objawów. W przypadku niepokojąco często występujących przewlekłych zakażeń, nieskuteczności leczenia oraz obciążającego wywiadu rodzinnego wskazane jest wdrożenie diagnostyki różnicowej.

Opis przypadku

W styczniu 2013 r. do Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego WUM został przyjęty 5,5-letni chłopiec w celu wykonania diagnostyki nawracających zakażeń górnych dróg oddechowych występujących od ukończenia 3 roku życia, od kiedy chłopiec zaczął uczęszczać do przedszkola. Do 3 roku życia dziecko rozwijało się prawidłowo, nie obserwowano żadnych niepokojących objawów. Chłopiec był szczepiony zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień, bez zalecanych szczepień dodatkowych. Wywiad rodzinny w kierunku chorób alergicznych był obciążony: u rodziców występowały objawy alergicznego nieżytu nosa z towarzyszącym zapaleniem spojówek, a młodszy brat był leczony z powodu astmy oskrzelowej.

W ciągu ostatnich 2 lat oprócz nawracających zakażeń obserwowano również przewlekły kaszel o mieszanym charakterze, okresowo produktywny, występujący głównie w ciągu dnia, nasilający się w godzinach wieczornych, po położeniu się, oraz rano, po wstaniu z łóżka. Dziecko często oddychało przez usta, a w nocy rodzice obserwowali występowanie chrapliwego oddechu. Dotychczas u chłopca 3-krotnie rozpoznano zapalenie oskrzeli, przebiegające bez cech obturacji – zawsze w następstwie zakażenia górnych dróg oddechowych. Zarówno nawracające zakażenia, które miały tendencję do przedłużania się ponad 10 dni, jak i wyżej opisane objawy występowały przez cały rok, bez wyraźnej sezonowości. Dziecko było wielokrotnie leczone antybiotykami oraz dostępnymi bez recepty preparatami zawierającymi leki przeciwhistaminowe. Mimo braku skuteczności leczenia stan chłopca nigdy nie był konsultowany laryngologicznie. W czerwcu 2012 r. dziecko było konsultowane przez alergologa – wykonano punktowe testy skórne, których wyniki były dodatnie z alergenami roztoczy kurzu domowego, traw, żyta i brzozy. Zalecono dalszą obserwację dziecka.