Zgodnie z definicją American Psychological Association z 2014 r. hipnoza to stan koncentracji i zawężenia uwagi, w którym występuje zwiększenie podatności na sugestie¹. Niektóre teorie wskazują na relacyjny charakter hipnozy, podkreślając znaczenie fenomenów zachodzących między osobą przeprowadzającą zabieg a hipnotyzowanym pacjentem^2-4. Treść sugestii jest starannie przygotowywana, a następnie wypowiadana w trakcie zabiegu przez klinicystę i w znacznym stopniu automatycznie realizowana przez osobę hipnotyzowaną. Wzrost podatności na sugestie uzyskany wskutek wykorzystania tej techniki umożliwia osiągnięcie znaczących efektów klinicznych. W związku z tym znajduje ona zastosowanie w leczeniu różnorodnych chorób i zaburzeń^5,6. Odpowiednio sformułowane sugestie terapeutyczne powinny opierać się na wiedzy specjalistycznej i doświadczeniu klinicznym osoby prowadzącej zabieg oraz uwzględniać potrzeby pacjenta⁷.

Zastosowanie hipnozy w leczeniu uzależnień

Druga połowa XX w. i początek obecnego stulecia to okres intensywnych badań zarówno nad naturą hipnozy, jak i skutecznością terapeutyczną tej techniki, stosowanej w różnych wskazaniach medycznych. Wprawdzie wyniki tych badań ukazują potencjalne korzyści kliniczne związane z wykorzystaniem hipnozy jako elementu kompleksowych programów terapii uzależnień^8-12, jednak wciąż niewiele wiadomo o szczegółowych mechanizmach korzystnych zmian w nasileniu objawów chorobowych uzyskiwanych dzięki jej zastosowaniu.

Skuteczność hipnozy w leczeniu uzależnień potwierdza wiele prac^8-10,13-17. Za pomocą odpowiednio dobranych sugestii w stanie hipnozy można osiągnąć korzyści terapeutyczne, dostosowując cel oddziaływania do aktualnego stanu klinicznego pacjenta, z uwzględnieniem rodzaju przyjmowanej substancji i przebiegu zespołu. Wprawdzie badania naukowe dostarczają niejednoznacznych wyników co do skali i trwałości możliwych do uzyskania efektów, ale wskazują jednocześnie na wysoki stopień bezpieczeństwa stosowania tej techniki w leczeniu uzależnień, pod warunkiem prawidłowego przeprowadzenia zabiegu oraz właściwego sformułowania sugestii terapeutycznych¹⁶. Różnorodne sugestie stosowane w stanie hipnozy u części pacjentów skutecznie zmniejszają nasilenie objawów występujących w przebiegu zespołu uzależnienia.

Najnowsze badania nad działaniem hipnozy u nałogowych palaczy papierosów, przeprowadzone z użyciem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) wykazały, że zmniejszenie nasilenia głodu nikotynowego wiąże się z aktywacją części grzbietowo-bocznej...