Niedawne badanie eksploracyjne, obejmujące interwencję nutrigenetyczną z dietą meksykańską (GENOMEX) w celu zapobiegania otyłości i poprawy zdolności radzenia sobie z tym problemem, przeprowadzone wśród Meksykanów, wykazało, że działania interwencyjne powiązane z indywidualnym poczuciem własnej skuteczności, postrzeganiem emocji i doświadczaniem satysfakcji mogą skutecznie redukować czynniki ryzyka tradycyjnie łączone z chorobami przewlekłymi związanymi z otyłością. Okazuje się, że przed interwencją chęć jedzenia dla przyjemności oparta na ośrodku nagrody różniła się w zależności od występowania u badanych zaburzeń depresyjnych, które u 46% z nich były minimalne, u 39% łagodne, u 11% umiarkowane, a u 4% ciężkie. Warto dodać, że wśród uczestników badania (71,7%) istotnym czynnikiem wpływającym na niezdrowe odżywianie był nastrój, a u 76,9% osób napady objadania się wystąpiły w odpowiedzi na stany lękowe. Podczas tych epizodów najczęściej spożywane były pokarmy zawierające dużą ilość cukru (42,2%)¹⁰.

Należy zauważyć, że zgłaszane w tym badaniu wysokie spożycie produktów wysokocukrowych, rafinowanych zbóż oraz czerwonego mięsa było powiązane ze zwiększonym ryzykiem epizodów objadania się, co można wytłumaczyć połączeniem słodkich i tłustych pokarmów, które mogą generować pozytywne sprzężenie zwrotne w ośrodku nagrody w mózgu, powodując przejadanie się¹¹. Co więcej, zarówno niski poziom poczucia własnej skuteczności, jak i epizody objadania się były powiązane z dużym spożyciem niezdrowej żywności. Po przeprowadzonej interwencji 10,7% badanych zgłosiło ograniczenie doświadczania negatywnych emocji oraz zwiększenie poziomu poczucia własnej skuteczności, co ogólnie doprowadziło do zmniejszenia ilości podejmowanych niezdrowych decyzji żywieniowych. Sugeruje to, że zastosowanie nutrigenetycznej interwencji dietetycznej opierającej się na regionalnej żywności odpowiedniej dla pochodzenia kulturowego uczestników (w opisanym przypadku kuchni meksykańskiej, w której typowe produkty to m.in. fasola, tortilla kukurydziana, amarantus, nasiona chia i dyni, pomidor, opuncja, sezonowe warzywa liściaste i awokado) może być korzystne dla poprawy nastroju oraz poczucia własnej skuteczności, ponieważ dieta ta uwzględnia również wpływ czynników powiązanych z kontrolą apetytu i bilansem energetycznym wśród uczestników. Zalecone regionalne produkty spożywcze były ponadto bogate w błonnik pokarmowy i przeciwutleniacze o korzystnym oddziaływaniu na funkcjonowanie mikrobioty jelitowej, co może być także pomocne w regulowaniu nastroju i funkcji poznawczych poprzez oś jelito–mózg. Ta interesująca obserwacja sugeruje, że spożywanie żywności o wartościach prebiotycznych/probiotycznych może złagodzić niezdrowe zachowania żywieniowe i negatywne emocje w wyniku przywrócenia właściwego działania osi jelitowo-mózgowej¹⁰.

Wykorzystanie mikroflory jelitowej w terapii psychodelicznej

Stosunkowo nowym obszarem zainteresowań jest potencjalna modulacja efektów psychodelicznych dzięki zapewnieniu odpowiedniego składu i aktywności mikrobioty jelitowej¹².

Psychodeliki cieszą się ostatnio dużym zainteresowaniem ze względu na ich potencjał terapeutyczny w leczeniu zaburzeń zdrowia psychicznego, takich jak depresja, stany lękowe i zespół stresu pourazowego (PTSD – posttraumatic stress disorder), co wiąże się z przypisywanymi im możliwościami wywoływania zmian w percepcji, emocjach i poznaniu, a tym samym właściwościami sprzyjającymi transformacyjnym doświadczeniom terapeutycznym. Chociaż dostępne dowody zdają się potwierdzać terapeutyczne obietnice związane ze stosowaniem psychodelików, ich skuteczność może się znacznie różnić ze względu na czynniki indywidualne, takie jak nastawienie i otoczenie pacjenta, które obejmują sposób jego myślenia oraz kontekst środowiskowy. Ostatnie badania sugerują również rolę mikrobioty jelitowej w tym zakresie. Otwiera to możliwości interwencji ukierunkowanych na mikrobiom, w tym modyfikacji diety, a także suplementacji preparatów mikrobiologicznych, takich jak probiotyki i prebiotyki, w celu wzmocnienia terapeutycznego działania psychodelików.

Zrozumienie różnorodnych, w tym genetycznych, mechanizmów wpływających na działanie środków psychodelicznych ma kluczowe znaczenie dla dostosowania spersonalizowanych terapii. Stosowanie strategii farmakogenomicznych, obejmujących testy genetyczne w celu przewidywania indywidualnej reakcji na lek, mogłoby pomóc w wyborze odpowiednich preparatów i dawek, zwiększając korzyści terapeutyczne przy jednoczesnym łagodzeniu ryzyka skutków ubocznych. Przyszłe badania powinny podejmować te zagadnienia, w celu opracowania bezpiecznych, spersonalizowanych terapii psychodelicznych, oceny długoterminowych skutków działania oraz możliwości zastosowania tego rodzaju metod w szerszym zakresie zaburzeń. Aby wykorzystać ten potencjał, niezbędne są wszechstronne analizy, uwzględniające zarówno zawiłą dynamikę doznań psychodelicznych, indywidualną zmienność, jak i rolę osi jelitowo-mózgowej oraz mikrobiomu jelitowego w optymalizacji leczenia. Odpowiedzialne badania w tym zakresie mogłyby pomóc opracować nowe, spersonalizowane narzędzia ułatwiające radzenie sobie z rozmaitymi zaburzeniami psychicznymi¹².