Udar mózgu jest jednym z najpoważniejszych oraz najczęstszych stanów nagłych w neurologii, w medycynie ratunkowej oraz nierzadko w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Właściwa opieka nad pacjentem z podejrzeniem udaru mózgu zaczyna się już w miejscu zachorowania, począwszy od niezwłocznej reakcji rodziny lub innych świadków zachorowania, poprzez sprawną pomoc przedszpitalną, aż do szybkiej diagnozy oraz podjęcia leczenia w szpitalu. Działania te są szczególnie istotne z uwagi na możliwe dramatyczne skutki udaru. Udar mózgu jest trzecią pod względem częstości przyczyną zgonów w krajach wysokorozwiniętych (po chorobach serca i nowotworach) i główną przyczyną niesprawności u osób dorosłych. Według danych WHO (World Health Organization) na świecie na udar mózgu zapada rocznie ok. 15 mln osób, z czego umiera ok. 5,5 mln osób. W Polsce częstość zachorowania na udar mózgu wynosi ok. 175/100 tys. wśród mężczyzn oraz 125/100 tys. u kobiet.[1]

Według klasycznej definicji WHO z 1980 roku udar mózgu jest to zespół objawów charakteryzujący się nagłym, ogniskowym, a niekiedy uogólnionym zaburzeniem czynności mózgu, którego objawy utrzymują się dłużej niż 24 godziny lub prowadzą do śmierci i nie mają przyczyny innej niż naczyniowa. Wraz z rozwojem technik neuroobrazowych wykazano, że nawet w 30 proc. przypadków przemijającego deficytu neurologicznego, uważanego dotychczas za TIA (ang. transient ischemic attack), obecne są radiologiczne cechy udaru mózgu, wobec czego dotychczasowa definicja udaru została poszerzona o te sytuacje.[2]

Z uwagi na etiologię udary mózgu możemy podzielić na:

• udary niedokrwienne mózgu – 80-85 proc.,
• udary krwotoczne mózgu – 10-12 proc.,
• krwawienia podpajęczynówkowe (ang. subarachnoid hemorrhage – SAH) – 5-7 proc.,
• udary żylne – 0,1-0,5 proc.[1]

We wspomnianej powyżej klasycznej definicji udaru zawarte są podstawowe i nieodzowne cechy mogące sugerować udar mózgu: nagłość objawów wskazująca na etiologię naczyniową, trwałość objawów oraz ich przeważnie ogniskowy charakter.