Reumatologia

Układowe choroby tkanki łącznej – sytuacje najczęstsze i szczególne

prof. dr hab. n. med. Maria Majdan1
lek. Rafał Żychowski2

1Katedra i Klinika Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

2Klinika Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Maria Majdan, Katedra i Klinika Reumatologii i Układowych Chorób Tkanki Łącznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin, tel. 81 724 47 90, faks 81 72 445 15

  • Przegląd najczęściej występujących stanów naglących w układowych chorobach tkanki łącznej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na chorych na reumatoidalne zapalenie stawów oraz na zapalne choroby stawów
  • Podwichnięcie lub złamanie zęba obrotnika oraz septyczne zapalenie stawu – jak szybko i właściwie rozpoznać te patologie oraz odpowiednio przeprowadzić interwencje
  • Ogólne zasady postępowania w reumatologicznyw reumatologicznych stanach naglących

Stan naglący to każda sytuacja zdrowotna, w której chory wymaga natychmiastowej pomocy. Choroba może rozwijać się szybciej lub wolniej, ale pomoc powinna zostać udzielona szybko, by zapobiec poważnym powikłaniom mogącym prowadzić do zgonu1-4. W układowych chorobach tkanki łącznej (UChTŁ) u osób dorosłych największe ryzyko wystąpienia stanów naglących istnieje przy zaostrzeniach układowych zapaleń naczyń (UZN), w zespole antyfosfolipidowym (ZAF), twardzinie układowej (TU), toczniu rumieniowatym układowym (TRU), reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS)1-3,5,6.

W opracowaniu ogólnie omówiono najczęściej występujące stany naglące w UChTŁ, ze szczególnym zwróceniem uwagi na chorych na RZS i na zapalne choroby stawów oraz przedstawiono ogólne zasady postępowania w reumatologicznych stanach naglących.

Chorzy na UChTŁ leczeni lekami istotnie wpływającymi na obniżenie odporności przeciwinfekcyjnej (leki immunosupresyjne, leki biologiczne) są zagrożeni naglącymi powikłaniami infekcyjnymi zwłaszcza w okresie intensyfikacji terapii. W przebiegu UChTŁ stany naglące mogą zdarzyć się na każdym etapie wieloletniej choroby. Mogą też być pierwszą ich manifestacją, jak w przypadku zespołu płucno-nerkowego, zespołu aktywacji makrofagu, katastrofalnego zespołu antyfosfolipidowego, kryzy nerkowej w twardzinie układowej, zapaleniach naczyń mózgu4-11.

W reumatoidalnym zapaleniu stawów do stanów naglących należą zakażenia ogólnoustrojowe w trakcie terapii immunosupresyjnej/biologicznej oraz podwichnięcie w stawie szczytowo-obrotowym lub septyczne zapalenie stawu1,12,13.

Podstawą skutecznej terapii w przypadku stanów naglących w UChTŁ jest dobrze postawione rozpoznanie i szybko wdrożone odpowiednie leczenie. Istotnie zmniejsza to ryzyko zgonu oraz trwałych nieodwracalnych zmian narządowych. Leczenie chorych ze stanami naglącymi w UChTŁ powinno być prowadzone w dobrze wyspecjalizowanych ośrodkach referencyjnych, które mają doświadczenie w prowadzeniu tych patologii.

Zespoły chorobowe stanowiące stany naglące w układowych chorobach tkanki łącznej

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zespoły chorobowe stanowiące stany naglące w układowych chorobach tkanki łącznej

W tabeli 1 przedstawiono najczęściej występujące stany naglące u chorych na UChTŁ z podziałem na poszczególne grupy chorób.

Wybrane stany naglące związane z zapaleniem stawów

Z jakim objawem może zgłosić się pacjent?

Podsumowanie

W przebiegu UChTŁ stany naglące mogą zdarzyć się na każdym etapie przebiegu wieloletniej choroby. Mogą też być pierwszą ich manifestacją, jak [...]

Do góry