BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia
Zatrzymanie krążenia na pokładzie samolotu i podczas uprawiania sportu
prof. dr hab. n. med. Dorota Zyśko1
dr n. o zdr. Marcin Leśkiewicz2
- Podstawowe czynności resuscytacyjne w przypadku zatrzymania krążenia w trakcie lotu samolotem lub aktywności sportowej
- Jakie okoliczności należy uwzględnić, prowadząc resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) w trudnych i nietypowych warunkach
Zatrzymanie krążenia na pokładzie samolotu
Mężczyzna w wieku 65 lat postanowił skrócić wczasy za granicą i wrócić do Polski, ponieważ zaniepokoiły go bóle w klatce piersiowej pojawiające się nawet przy niewielkim wysiłku. Nie zdecydował się na skorzystanie z pomocy zagranicznych lekarzy, ponieważ obawiał się wysokich kosztów leczenia. W drodze powrotnej towarzyszyła mu żona. Po starcie samolotu mężczyzna zaczął uskarżać się na ból spoczynkowy w klatce piersiowej, nie pozwolił jednak żonie wezwać obsługi. Nagle osunął się w fotelu, stracił przytomność, występowały u niego rzadkie i płytkie, tzw. rybie oddechy. Żona wezwała na pomoc stewardesę.
Utrata przytomności i brak prawidłowego oddychania pozwalają na rozpoznanie zatrzymania krążenia (ZK). Jeśli dojdzie do niego w samolocie, należy wdrożyć uniwersalny algorytm podstawowych czynności resuscytacyjnych, z zastosowaniem automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED – automated external defibrillator), o ile jest dostępny1-3. Jeżeli na pokładzie są pracownicy ochrony zdrowia – lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni, powinni poprosić personel pokładowy o sprzęt służący do zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych. Postępowanie jest uzależnione od posiadanych kompetencji i dostępnego sprzętu. Cały czas należy jednak prowadzić wysokiej jakości RKO i kontrolować, czy AED jest prawidłowo podłączony.
W tabeli 1 przedstawiono elementy łańcucha przeżycia u pacjentów z ZK na pokładzie samolotu1,2.
Postępowanie w opisanym przypadku: