Opis przypadku

Pacjent w wieku 54 lat zgłosił się do szpitala z powodu utrzymującej się od tygodnia gorączki z towarzyszącym bólem gardła, głowy i katarem. W związku z tymi dolegliwościami zażywał paracetamol i złożony preparat paracetamolu z pseudoefedryną, z przejściową poprawą. W wywiadzie zgłaszał nawracające zapalenia zatok przynosowych, a ponadto przewlekłe stosowanie fenytoiny z powodu padaczki. Wyniki podstawowych badań laboratoryjnych i wynik badania ultrasonograficznego jamy brzusznej wykonanego przed 2 miesiącami nie wykazywały odchyleń od normy. Przy przyjęciu na szpitalną izbę przyjęć zwracały uwagę niewyraźna mowa i częściowa dezorientacja chorego.

W badaniu przedmiotowym stwierdzono zaczerwienienie błony śluzowej gardła oraz nieznaczne zażółcenie skóry i białkówek; poza tym bez nieprawidłowości. W badaniach laboratoryjnych wykazano:

• wysoką aktywność aminotransferazy asparaginianowej i alaninowej (AspAT – 2600 j.m./l i AlAT – 3800 j.m./l)
• wzrost stężenia bilirubiny (3,8 mg/dl)
• podwyższenie wartości międzynarodowego współczynnika znormalizowanego (INR – 2,0)
• łagodną małopłytkowość (90 000/µl).

Stężenie fenytoiny mieściło się w zakresie terapeutycznym; nie wykryto paracetamolu we krwi. W badaniach obrazowych (rentgenogram klatki piersiowej i badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej) poza powiększoną wątrobą o niejednorodnej echogeniczności nie stwierdzono zmian patologicznych. Cholangiopankreatografia rezonansu magnetycznego nie wykazała obecności złogów ani zwężeń w obrębie dróg żółciowych.

Biorąc pod uwagę uchwytny czynnik etiologiczny – przejściowe stosowanie dużych dawek paracetamolu w połączeniu z fenytoiną (lekiem indukującym aktywność enzymów cytochromu P450), wyniki wcześniejszych badań niewykazujących zaburzeń funkcji wątroby, typowy obraz kliniczny (żółtaczka, encefalopatia, koagulopatia), a także brak cech cholestazy zewnątrzwątrobowej, u pacjenta rozpoznano ostrą niewydolność wątroby. Na podstawie kryteriów King’s College (0 pkt) chorego po konsultacji z ośrodkiem transplantologicznym zakwalifikowano do leczenia zachowawczego. W ciągu kilku tygodni zaobserwowano stopniową normalizację parametrów wątrobowych¹.

Komentarz

Ostra niewydolność wątroby (ALF – acute liver failure) jest rzadkim zespołem będącym następstwem ciężkiego, ostrego uszkodzenia wątroby u pacjentów bez wcześniejszej marskości lub zaawansowanego włóknienia wątroby2. W wynikach badań laboratoryjnyc...