Kardiologia
Zespół tachykardia-bradykardia, czyli o sercach popadających ze skrajności w skrajność
dr hab. n. med. Edward Koźluk1
lek. Agnieszka Piątkowska2,1
dr n. med. Dariusz Rodkiewicz1
- Ablacja podłoża migotania przedsionków jako metoda, która poprawia przeżywalność chorych i ich jakość życia, a także u wielu pacjentów z zespołem tachy-brady pozwala uniknąć wszczepienia stymulatora
- Omówienie nowej, doświadczalnej metody leczenia pacjentów z chorobą węzła zatokowego – ablacji zwojów przywspółczulnych
„Prędkość jeszcze nikogo nie zabiła.
To nagłe jej wytracenie jest niebezpieczne”.
Jeremy Clarkson
Streszczenie
Kontynuując temat omdleń, w obecnym artykule przybliżono zagadnienie najtrudniejszej do leczenia postaci choroby węzła zatokowego – zespołu tachykardia-bradykardia (inaczej zespołu tachy-brady). Do niedawna jedyną formą jego leczenia była implantacja stymulatora (z podkreśleniem, że należy unikać proarytmicznej dla migotania przedsionków stałej stymulacji w trybie VVI), jednak nie wykazano, by to postępowanie wydłużało życie pacjentów. Dlatego w ostatnich latach w wytycznych European Society of Cardiology (ESC) zwrócono uwagę na ablację podłoża migotania przedsionków, która poprawia przeżywalność chorych oraz ich jakość życia i u wielu pacjentów z zespołem tachy-brady pozwala uniknąć wszczepienia stymulatora. W niniejszym artykule zaprezentowano również nową, doświadczalną metodę leczenia pacjentów z chorobą węzła zatokowego – ablację zwojów przywspółczulnych, która u wybranych chorych może być alternatywą dla wszczepiania stymulatora. Zagadnienie zilustrowano dwoma opisami przypadków, w których mimo podobnej sytuacji wyjściowej zastosowano zupełnie inne leczenie.
Wprowadzenie
W poprzednim artykule z cyklu elektrofizjologicznego poruszono zagadnienie omdleń1. Jedną z podstawowych grup omdleń są omdlenia kardiogenne2,3, jednym z klasycznych ich przykładów jest choroba węzła zatokowego, którego najtrudniejszą formą do leczenia zachowawczego jest tzw. zespół tachy-brady omówiony w poprzednich latach na łamach „Kardiologii po Dyplomie”4. Ponieważ jednak artykuł ten pokrył się patyną czasu, warto temat nieco odświeżyć. Szczególnie że wytyczne ESC dotyczące pacjentów z migotaniem przedsionków z 20165 i 2020 r.6 stopniowo zmieniły ugruntowane przez lata wskazania do leczenia w tej grupie chorych.
Definicje
Choroba węzła zatokowego (SSS – sick sinus syndrome) obejmuje grupę zaburzeń rytmu serca wynikających z wewnętrznego (organicznego) uszkodzenia węzła zatokowego lub tkanki okołowęzłowej, powodujących jego niewydolność7. Może ona objawiać się w pos...
Podział
W zespole tachy-brady można wyróżnić dwa podstawowe schematy4:
